YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

Adalet ve eşitlik, üniversite hakkındaki en sorunlu ve en çok eleştirilen konuların başında gelmektedir. Yorumlarda, öğrencilerin eğitim süreçleri boyunca sürekli değişen yönetmelikler ve kurallar yüzünden ciddi mağduriyetler yaşadığı vurgulanmaktadır. Özellikle Bologna sürecine geçiş, ders kayıt kurallarının aniden değiştirilmesi ve mezuniyet şartlarının sonradan ağırlaştırılması gibi kararların geriye dönük uygulanması, pek çok öğrencinin eğitim planını bozmuş ve okulu uzatmasına neden olmuştur. Öğrenciler arasında 'birinci öğretim-ikinci öğretim' veya 'eski girişli-yeni girişli' gibi ayrımlar yapılarak eşitsiz uygulamalara gidildiği, hatta bazı hocaların ve idari personelin keyfi ve aşağılayıcı tavırlarla öğrencilere haksızlık yaptığı yönünde ciddi şikayetler bulunmaktadır. Öğrencilerin anayasal haklarını kullanmalarına rağmen soruşturmalarla yıldırılmaya çalışılması da bu kategorideki olumsuz tabloyu pekiştirmektedir.

Akademik kadro ve eğitim kalitesi konusunda üniversite, yorumlarda keskin bir ikilemle karşımıza çıkıyor. Bir yanda, öğrencilere ilham veren, alanında yetkin, vizyoner ve 'insan gibi insan' olarak nitelendirilen çok değerli hocaların varlığı sıkça vurgulanıyor. Özellikle mühendislik bölümlerinin teorik ve pratik anlamda sağlam bir temel verdiği, mezunların sektörde aranan profesyoneller olmasını sağladığı belirtiliyor. Diğer yanda ise, özellikle 2009 sonrası dönemde siyasi gerekçelerle kadrolaşma yaşandığı, liyakatsiz ve pro-iktidar isimlerin atanmasıyla eğitim kalitesinin düştüğü yönünde ciddi eleştiriler bulunuyor. Öğrencilerle empati kurmayan, onları aşağılayan ve hatta mülakatlarda rencide eden akademisyenlerin varlığı, bazı öğrenciler için travmatik bir deneyim olmuştur. Ders anlatma tekniği olarak sadece slayt okumakla yetinen veya derslere ilgisiz kalan hocalar da eleştiri oklarının hedefi olmuştur. Özetle, YTÜ'de eğitim deneyimi, büyük ölçüde öğrencinin hangi hocaya denk geldiğine bağlı olarak ya çok zenginleştirici ya da hayal kırıklığı yaratan bir nitelik taşıyabilmektedir.

Burs ve maddi destek olanakları hakkında çok sınırlı sayıda yoruma rastlanmıştır. Mevcut yorumlar, bu konudaki idari sürecin öğrenci dostu olmadığına işaret etmektedir. Bir öğrenci, ihtiyaç bursu için başvurduğunda not ortalaması nedeniyle fırçalanarak geri gönderildiğini ve bu durumun kendisinde travmatik bir etki bıraktığını anlatmıştır. Bu tekil yorum, burs verme sürecinde empatiden uzak ve aşağılayıcı bir tavırla karşılaşılabileceğini düşündürmektedir. Genel olarak, üniversitenin bu alandaki politikaları ve uygulamaları hakkında yeterli bilgi bulunmamaktadır.

Derslerle ilgili yorumlar genellikle zorluk, yoğunluk ve adaletsizlik ekseninde toplanmaktadır. Özellikle Makine Mühendisliği bölümünün, başka okullarda seçmeli olan pek çok dersi (Dinamik 2, Otomatik Kontrol, Turbo Makineler vb.) zorunlu ve ön koşullu olarak sunması, bölümü inanılmaz derecede ağırlaştırmaktadır. Bu durum, bir yandan öğrencilere derin bir teorik bilgi kazandırarak onları donanımlı hale getirse de diğer yandan sosyal hayatlarını bitirme noktasına getirmektedir. Servis dersleri olarak adlandırılan temel fizik ve kimya laboratuvarlarının ise öğrenciye hiçbir şey katmayan, faydasız bir angarya olduğu yönünde genel bir kanı vardır. Ders seçimi sürecinde yaşanan kaos, derslerin çakışması, kontenjan sorunları ve yönetmeliklerin aniden değiştirilmesi gibi durumlar, öğrencilerin eğitim planlarını altüst eden kronik problemler olarak öne çıkmaktadır.

Güvenlik ve denetim uygulamaları, özellikle son on yılda artan bir şekilde eleştiri konusu olmuştur. Eski mezunlar, geçmişte kampüse rahatça girilebildiğini, hatta arabayla girildiğini belirtirken, son yıllarda kurulan turnikeler, yoğun kimlik kontrolleri ve artan güvenlik görevlisi sayısı ile kampüsün adeta bir 'karakola' dönüştüğünü ifade etmektedir. Bu durum, üniversitenin özgür ruhuna aykırı bulunmakta ve öğrencilerle yönetim arasında bir güvensizlik ortamı yaratmaktadır. Güvenlik görevlilerinin zaman zaman keyfi, aşağılayıcı ve 'kendini bir şey sanan' tavırlar sergilediği, hatta öğrencilerin kampüsten çıkışlarının bile kontrol edildiği yönünde şikayetler mevcuttur. Siyasi olaylar ve protestolar sırasında güvenlik önlemlerinin en üst düzeye çıkarılması, kampüsü öğrenciler için yaşanmaz hale getirmektedir.

Üniversitenin kampüs yapısı, yorumlarda en çok yer tutan ve en büyük tezatlığı barındıran konudur. Beşiktaş'taki tarihi Yıldız kampüsü, neredeyse tüm yorumcular tarafından 'cennet', 'eşsiz', 'olağanüstü' gibi ifadelerle övülmektedir. Tarihi binaları, sarmaşıklı A bloğu, boğaz manzaralı sınıfları, yeşilliği, kedileri ve merkezi konumuyla unutulmaz bir öğrenim ortamı sunduğu belirtilir. Ancak bu kampüsün önemli bir kısmının zamanla Cumhurbaşkanlığı'na devredilmesi, binaların kullanıma kapatılması ve fakültelerin taşınması büyük bir üzüntü ve tepki kaynağıdır. Davutpaşa kampüsü ise tam bir dönüşüm hikayesidir. İlk yıllarda 'askeri kışla', 'çamur deryası', 'inşaat alanı' gibi olumsuz ifadelerle anılırken, zamanla yapılan peyzaj düzenlemeleri, yeni binalar, sosyal alanlar ve 'Orta Bahçe' gibi mekanlarla oldukça beğenilen, yeşil ve geniş bir kampüse dönüştüğü ifade edilmektedir. Ancak Davutpaşa'nın en büyük sorunları, başıboş ve bazen saldırgan olabilen köpek popülasyonu, yetersiz sosyal olanaklar (market, kafe) ve 'Millet Bahçesi' projesinin yarattığı endişelerdir. Bu proje, kampüsün halka açılarak öğrenciye ait dokusunu ve güvenliğini kaybetmesi korkusunu beraberinde getirmiştir.

Kampüs içi ulaşım, özellikle geniş bir alana yayılan Davutpaşa kampüsü için kronik bir sorun olarak öne çıkmaktadır. Yorumların neredeyse tamamı, kampüs içi ring servislerinin yetersizliği, ücretli olması ve sık sık yaşanan sorunlar üzerine odaklanmıştır. Öğrenciler, fakülteler arası uzun mesafeleri ve dik yokuşları yürümek zorunda kalmakta, ringleri beklerken uzun kuyruklar oluşturmaktadır. Ring servislerinin ücretlerine yapılan zamlar ve zaman zaman seferlerin iptal edilmesi, öğrenciler tarafından büyük tepkiyle karşılanmış ve boykot çağrılarına neden olmuştur. Yönetimin bu soruna kalıcı bir çözüm bulamaması, öğrencilerin günlük hayatını zorlaştıran en önemli etkenlerden biri olarak görülmektedir.

Yıldız Teknik Üniversitesi, özellikle 2008-2009 sonrası dönemde siyasi olaylar ve kadrolaşma iddialarıyla sıkça gündeme gelmiştir. Yorumlarda, üniversite yönetiminin ve akademik kadrosunun giderek muhafazakarlaştığı ve iktidara yakın isimlerle doldurulduğu yönünde güçlü iddialar bulunmaktadır. Bir öğretim görevlisinin aktardığına göre, 2009'da mevcut hocaların sözleşmeleri yenilenmeyerek yerlerine iktidara yakın gazetelerde yazan isimler atanmıştır. Öğrenci eylemleri, protestolar ve farklı görüşteki gruplar arasındaki çatışmalar kampüs hayatının bir parçası haline gelmiştir. Gezi Parkı eylemleri ve Boğaziçi direnişi gibi toplumsal olaylarda üniversite yönetiminin tutumu, genellikle öğrencilerin yanında yer almamakla ve hatta protestoları engellemekle eleştirilmiştir. Davutpaşa kampüsüne 'Millet Bahçesi' yapılması projesi de siyasi bir hamle olarak görülmüş ve kampüsün kimliğine ve özerkliğine bir müdahale olarak algılanmıştır. Yılbaşı ağacı süsleme gibi basit bir olayın bile ideolojik bir gerilime dönüşmesi, kampüsteki siyasi kutuplaşmanın ne denli derinleştiğini göstermektedir.

Üniversitenin sosyal yaşamı, kampüsler ve dönemler arasında büyük farklılıklar göstermektedir. Beşiktaş'taki Yıldız kampüsü, 'Orta Bahçe'si, kantinleri, çevresindeki mekanlar ve genel atmosferiyle canlı, samimi ve keyifli bir sosyal ortam sunmasıyla övülmektedir. Özellikle öğrenci kulüplerinin çok aktif ve verimli olduğu, öğrencilere sosyalleşme ve kendilerini geliştirme imkanı tanıdığı sıkça vurgulanan bir pozitif yöndür. Bahar şenlikleri ve konserler, özellikle son yıllarda Manga, Pinhani ve Hande Yener gibi popüler isimlerin katılımıyla oldukça başarılı bulunmaktadır. Ancak Davutpaşa kampüsü, konumu ve olanaklarının kısıtlı olması nedeniyle sosyal açıdan daha zayıf görülmektedir. Bazı yorumlarda ise öğrenci profilinin 'apolitik', 'sığ' veya kendi içine kapalı gruplardan oluştuğu, bu durumun genel sosyalleşmeyi zorlaştırdığı eleştirileri de yer almaktadır.

Üniversitenin teknolojik altyapısı, özellikle 'USIS' adlı öğrenci otomasyon sistemi üzerinden efsanevi bir başarısızlık hikayesi olarak anılmaktadır. Neredeyse 20 yıl boyunca kullanılan bu sistemin, her ders seçimi döneminde çökmesi, öğrencileri gecelerce bilgisayar başında bekletmesi ve eğitim planlarını kaosa sürüklemesi, 'teknik' bir üniversite adına büyük bir utanç kaynağı olarak görülmektedir. Yorumlarda USIS, 'leş', 'lanet', 'garabet' gibi sert ifadelerle tanımlanmıştır. Ancak 2021 yılında USIS'in kaldırılarak yerine daha modern ve stabil olan OBS sistemine geçilmesi, mobil uygulama geliştirilmesi ve web sitelerinin yenilenmesi, son yıllarda bu alanda atılmış çok önemli ve olumlu adımlar olarak kaydedilmiştir. Pandemi dönemindeki uzaktan eğitim altyapısı ise başlangıçta çökse de, sonrasında Zoom lisansları alınarak ve sistem iyileştirilerek genel olarak başarılı bir performans sergilemiştir. Buna rağmen kütüphane ve kampüs genelindeki internet bağlantısının zayıflığı hala bir sorun olarak varlığını sürdürmektedir.

Üniversitenin ulaşım imkanları, kampüslerin konumuna bağlı olarak farklılık göstermektedir. Beşiktaş kampüsü, merkezi konumu sayesinde ulaşım açısından oldukça avantajlıdır. Ancak öğrencilerin büyük çoğunluğunun eğitim gördüğü Davutpaşa kampüsü, 'dağ başı', 'Esenler-Bağcılar-Güngören üçgeni' gibi ifadelerle tanımlanan, merkeze uzak bir konumdadır. Kampüse metro, metrobüs ve otobüs gibi çeşitli seçeneklerle ulaşım mümkün olsa da, özellikle metrodan indikten sonra fakültelere ulaşmak için aşılması gereken uzun ve dik yokuş, öğrenciler için büyük bir çiledir. Bu yokuşu çıkmak için kullanılan 41AT otobüsünün yetersizliği ve bekleme süreleri sıkça dile getirilen bir şikayettir. Bu durum, öğrencileri kampüs içi ücretli ringlere veya otostopa mecbur bırakmaktadır.

Uluslararası olanaklar ve yabancı dil eğitimi konusunda üniversite ikiye ayrılmış bir tablo sunmaktadır. Erasmus programı, üniversitenin en güçlü ve en çok övülen yönlerinden biridir. Yorumlarda, YTÜ'nün Türkiye'de en çok öğrenci gönderen ve en çok hibe alan okullardan biri olduğu, bu sayede öğrencilere önemli bir yurt dışı deneyimi fırsatı sunduğu sıkça belirtilmektedir. Ancak bu olumlu tablonun tam zıttı, İngilizce hazırlık eğitiminin kalitesizliğidir. Neredeyse hiçbir öğrenci hazırlık eğitiminden memnun kalmamış, eğitimin yetersizliği ve kalabalık sınıflar eleştirilmiştir. 'ODTÜ ve Bilkent için söylenen 'İngilizceyi çok sağlam öğretir' cümlesini Yıldız için söyleyen birini duymadım' ifadesi, bu konudaki genel kanıyı özetlemektedir. Bu durum, öğrencilerin uluslararası alanda rekabet edebilmesi için kendi çabalarıyla dil öğrenmek zorunda kaldığını göstermektedir.

Yemekhane ve kampüs içi yeme-içme olanakları, genellikle olumsuz yorumlarla anılmaktadır. Öğrenci yemekhanesinin en büyük avantajı fiyatının çok ucuz olmasıdır; ancak yemeklerin kalitesi ve lezzeti konusunda ciddi şikayetler vardır. Yorumlarda yemeklerden saç ve hatta solucan çıkması gibi hijyen sorunlarından bahsedilmiş, menüde belirtilen yemeklerin (örneğin et döner) yerine başka ve daha ucuz yemeklerin verildiği iddia edilmiştir. Kampüs içerisindeki özel kafelerin ise fiyatlarının pahalı olduğu ve çeşitliliğin yetersiz kaldığı genel bir kanıdır. 2006'daki bir yorum, yemekhane zammına karşı öğrencilerin %95 katılımlı bir boykot düzenlediğini göstererek bu konunun ne kadar hassas olduğunu ortaya koymaktadır.

Yurt ve barınma olanakları, üniversitenin en zayıf karnı olarak nitelendirilmektedir. Yorumlarda, on binlerce öğrenciye sahip üniversitenin kendi yurt kontenjanının sadece 150 civarında olması 'trajikomik' bir durum olarak eleştirilmektedir. Davutpaşa kampüs arazisine KYK tarafından yurtlar inşa edilmiş olmasına rağmen, bu yurtların sadece YTÜ öğrencilerine tahsis edilmemesi ve her okuldan öğrenci kabul etmesi büyük bir hayal kırıklığı yaratmıştır. Okulun mevcut yurdunu KYK'ya devretmesi ve kampüs içine çok sayıda lojman yaparken öğrencilere yeterli barınma imkanı sağlamaması, yönetime yönelik en sert eleştirilerden biridir. Bu durum, özellikle şehir dışından gelen öğrenciler için ciddi bir sorun teşkil etmektedir.

Yıldız Teknik Üniversitesi'nin imajı, 'köklü bir çınar' olması ile 'kendi öğrencisini mağdur eden kurum' kimliği arasında gidip gelmektedir. 1911'e dayanan tarihi, Türkiye'nin en eski teknik okullarından biri olması ve sanayideki tanınırlığı, ona ciddi bir prestij kazandırmaktadır. Mezunlarının piyasada aranması ve önemli pozisyonlarda yer alması, bu imajı güçlendiren en önemli unsurdur. Ancak bu parlak tablo, son yıllardaki gelişmelerle gölgelenmiştir. QS gibi uluslararası sıralamalarda geride kalması, öğrenciler arasında 'İTÜ tutmadı, burayı yazdık' şeklindeki yaygın kanı ve kuruma aidiyet hissinin zayıflığı, imaj sorunlarına işaret etmektedir. Özellikle idari beceriksizlikler, sürekli değişen kurallar ve öğrenciyi merkeze almayan yönetim anlayışı, okulun itibarını hem içeride hem dışarıda zedelemektedir. Bazı yorumcular, üniversitenin potansiyelinin çok altında yönetildiğini ve hak ettiği değeri göremediğini düşünmektedir.

İdari personel ve üniversite yönetimi, yorumlardaki en yoğun ve en olumsuz eleştirilerin odağında yer almaktadır. Neredeyse tüm yorumlarda, öğrenci işlerinden enstitü sekreterliklerine, rektörlükten dekanlıklara kadar idari birimlerin işleyişinde kronik bir beceriksizlik, sorumsuzluk ve öğrenciye karşı ilgisizlik olduğu vurgulanmaktadır. 'Bugün git yarın gel' mantığı, telefonlara cevap verilmemesi, çelişkili bilgiler sunulması ve öğrencilerin en basit işlemlerde bile oradan oraya yönlendirilerek mağdur edilmesi, sistematik bir sorun olarak resmedilmektedir. Rektörlük ve dekanlıkların aldığı ani kararlar (fakülte taşıma, yönetmelik değiştirme, sınav iptalleri vb.) genellikle öğrencinin hayatını zorlaştıran, plansız ve keyfi uygulamalar olarak görülmektedir. Bu durum, öğrencilerde kuruma karşı derin bir güvensizlik ve bıkkınlık yaratmıştır.

İş ve kariyer olanakları, Yıldız Teknik Üniversitesi'nin en güçlü ve en olumlu yorumlanan alanıdır. Mezunlarının sanayide ve iş dünyasında çok yaygın ve tanınır olduğu, 'nereye gidersen git bir Yıldızlı karşına çıkar' ifadesiyle özetlenmektedir. Özellikle KOOP adı verilen, son sınıf öğrencilerinin bir dönem boyunca maaşlı olarak sektörde çalışmasını sağlayan program, büyük bir avantaj olarak görülmektedir. STM, Arçelik, Ford Otosan gibi büyük şirketlerle yapılan anlaşmalar, öğrencilere mezun olmadan iş tecrübesi ve potansiyel istihdam fırsatı sunmaktadır. Mezunların TUSAŞ, Baykar, ASELSAN gibi prestijli kurumlarda kolayca iş bulabildiği ve piyasada 'tutulan' mühendisler olduğu genel bir kanıdır. Okulun adı ve diploması, farklı sektörlerde bile bir referans olarak kabul edilmekte ve iş bulma sürecini kolaylaştırmaktadır.

Üniversitenin şehirle ilişkisi, kampüslerin konumu üzerinden şekillenmektedir ve bu konuda tam bir zıtlık söz konusudur. Beşiktaş'ta bulunan Yıldız kampüsü, İstanbul'un kalbinde, Beşiktaş, Ortaköy, Taksim gibi canlı merkezlere yakınlığıyla öğrencilere eşsiz bir şehir hayatı deneyimi sunmaktadır. Bu kampüste okuyanlar, ders aralarında veya sonrasında şehrin tüm olanaklarından kolayca faydalanabilmektedir. Buna karşın, üniversitenin ana yükünü çeken Davutpaşa kampüsü, 'Allah'ın unuttuğu yer', 'Esenler-Bağcılar üçgeni' gibi ifadelerle betimlenen, şehrin sosyal ve kültürel hayatından kopuk bir bölgede yer almaktadır. Kampüsten dışarı adım atıldığında öğrencileri bekleyen çevrenin niteliksizliği ve kampüsün izole yapısı, burada okuyan öğrencilerin şehirle bağını zayıflatmaktadır. Bu durum, iki kampüs arasında büyük bir deneyim farkı yaratmaktadır.