TÜRK-ALMAN ÜNİVERSİTESİ

Öğrenciler arasında, üniversite yönetiminin aldığı kararlarda adalet ve eşitlik ilkelerine uymadığına dair yaygın bir kanı bulunmaktadır. Özellikle 2020 sonrası dönemde, pandemiyle birlikte alınan ani kararlar, sınav sistemindeki (TestDaF) değişiklikler, final-vize tarihlerinin yönetmeliğe aykırı şekilde duyurulması gibi olaylar, öğrencilerin mağduriyetine yol açan 'haksız ve hukuksuz' uygulamalar olarak nitelendirilmektedir. Ayrıca, bazı Türk öğrencilerin Alman hoca ve öğrenciler tarafından küçümsendiğine veya hor görüldüğüne dair ifadeler de bu kategorideki olumsuz algıyı pekiştirmektedir. Genel olarak, yönetimsel şeffaflık ve tutarlılık konusunda ciddi güven sorunları yaşandığı anlaşılmaktadır.

Akademik kadro ve eğitim kalitesi, üniversite hakkındaki en çelişkili ve hararetli tartışmaların merkezinde yer almaktadır. Bir yanda, Almanya'daki partner üniversitelerden ders vermek için gelen 'flying faculty' sistemi, sektörün içinden gelen (KPMG, Mercedes gibi) profesyonellerin ders vermesi, hocaların öğrencilerle birebir ilgilenip onları isimleriyle tanıması gibi faktörler sayesinde eğitim kalitesinin Türkiye ortalamasının çok üzerinde olduğu sıkça vurgulanır. Diğer yanda ise, özellikle mühendislik gibi bazı fakültelerde ciddi bir hoca eksikliği yaşandığı, bazı Türk hocaların Almanca yetersizliğinin dersleri anlaşılmaz kıldığı, akademisyen olmayan 'konuk hocaların' ders verdiği ve özellikle sosyal bilimler alanında siyasi ve liyakatsiz atamalar yapıldığına dair çok sert eleştiriler bulunmaktadır. Dolayısıyla, öğrencinin bulunduğu fakülte ve karşılaştığı hocalara göre deneyim, 'mükemmel' ile 'rezalet' arasında büyük farklılıklar gösterebilmektedir.

Üniversitenin maddi destek imkanları, özellikle Almanya bağlantılı fırsatlar açısından oldukça olumlu değerlendirilmektedir. Alman Akademik Değişim Servisi (DAAD) tarafından sağlanan fonlar, başarılı öğrencilerin hazırlık sonrası Almanya'da dil kurslarına, yaz okullarına veya projelere katılmasını sağlamaktadır. Bu burslar, üniversitenin en çekici yanlarından biri olarak görülmektedir. Ancak, okulun genel bütçesinin diğer devlet üniversitelerine kıyasla düşük olduğuna dair eleştiriler de mevcuttur. Bu durumun yurt gibi temel altyapı yatırımlarının gecikmesinde rol oynadığı düşünülmektedir.

Üniversitedeki dersler genel olarak yoğun, zorlayıcı ve Alman eğitim sisteminin disiplinini yansıtan bir yapıda olarak tanımlanmaktadır. Özellikle mühendislik ve bilgisayar bilimi gibi alanlarda öğrencilerin doğrudan bölüm dersleriyle başlaması ve fizik, kimya gibi temel derslerle vakit kaybetmemesi olumlu bir yön olarak görülür. Ancak derslerin %100 Almanca olması ve müfredatın ağırlığı, öğrencilerin sürekli ve sistematik bir çaba göstermesini zorunlu kılmaktadır. Bu durum, bazı öğrenciler tarafından kariyer için gerekli bir zorluk olarak kabul edilirken, bazıları için ise büyük bir yıpranma ve stres kaynağı olabilmektedir.

Güvenlik ve denetimle ilgili yorumlar, yönetimin öğrencilere karşı mesafeli ve kısıtlayıcı tutumunu yansıtmaktadır. Bir açılış törenine öğrencilerin 'seçmeceyle' alınması ve bir tehdit olarak görülmesi, yönetimin öğrenciye bakış açısını gösteren olumsuz bir örnek olarak sunulmuştur. Ayrıca, kampüsü gezmek isteyen ziyaretçilere güvenlik tarafından izin verilmemesi gibi tuhaf uygulamalardan da bahsedilmiştir. Bu durumlar, okulda özgür ve açık bir ortamdan ziyade, kontrollü ve kapalı bir yapının hakim olduğu izlenimini vermektedir.

Kampüs, üniversitenin en çok eleştirilen yönlerinden biridir. Beykoz'da ormanlık bir alanda yer alması ve yeşillikler içinde olması bazı öğrenciler tarafından sakin ve huzurlu bulunsa da, genel kanı kampüsün ruhsuz, izole ve sosyal imkanlardan yoksun olduğu yönündedir. Yıllarca süren inşaat hali, binaların 'hastane' veya 'toplama kampı' gibi soğuk mimarisi ve öğrencilerin ders dışında vakit geçirebileceği alanların yetersizliği sıkça dile getirilen şikayetlerdir. 2020'den sonra yeni binaların ve kütüphanenin açılmasıyla kısmi bir iyileşme olsa da, kampüsün genel olarak canlı bir üniversite atmosferi sunmaktan uzak olduğu algısı hakimdir.

Verilen metinlerde kampüs içi ulaşımla ilgili detaylı bir yoruma rastlanmamıştır. Yalnızca bir yorumda, daha önce var olan ancak sorunlu olduğu belirtilen ring servisinin kaldırıldığı ifade edilmiştir. Bu konu, kampüse ulaşım sorununun gölgesinde kalmış, daha az önemli bir detay olarak görünmektedir.

Üniversite, siyasi etkileşimler ve ideolojik tartışmalarla sıkça gündeme gelmektedir. Özellikle 2012 gibi erken bir tarihten itibaren, yönetime yapılan atamaların siyasi ve liyakatsiz olduğu ('fettoşun kulları', 'akp'li siyasal islamcılar') yönünde ciddi iddialar bulunmaktadır. Son yıllarda ise yönetimin, hükümete yaranmaya çalıştığı algısı güçlenmiş; bir akademisyenin tweet'i sonrası yaşananlar ve ilahiyat fakültesi kurulması kararı gibi olaylar, üniversitenin kuruluş vizyonundan uzaklaştığı ve siyasal İslam'ın etkisine girdiği yönündeki eleştirileri alevlendirmiştir. Bu durum, okulun tarafsız ve bilimsel kimliğine zarar veren önemli bir sorun olarak görülmektedir.

Sosyal yaşam, üniversitenin en zayıf halkası olarak kabul edilmektedir. Yorumların büyük çoğunluğu, okulda 'kampüs hayatı olmadığı' ve atmosferin bir 'dershane' gibi olduğu yönündedir. Bunun temel nedenleri olarak okulun izole konumu, öğrencilerin ders yoğunluğu ve yurt imkanlarının kısıtlılığı gösterilmektedir. Kulüp sayısının az ve etkinliklerinin yetersiz olması, okul yönetiminin bahar şenliği gibi organizasyonlara izin vermemesi veya bütçe ayırmaması da bu sorunu derinleştirmektedir. Sosyal bir üniversite hayatı beklentisiyle gelen öğrencilerin büyük bir hayal kırıklığı yaşadığı ve okuldan memnuniyetsizliğinin temel nedenlerinden birinin bu olduğu açıktır.

Üniversitenin teknolojik altyapısı, özellikle yeni binaların ve laboratuvarların donanımı açısından olumlu değerlendirilmektedir. Mühendislik ve diğer fen bilimleri için kurulan laboratuvarların, sınıfların ve ekipmanların modern ve yeterli olduğu belirtilmiştir. Özellikle Allianz tarafından yaptırılan deprem ve yangın simülasyon binası, içerisindeki pahalı ekipmanlarla dikkat çekici bir yatırım olarak görülmektedir. Bu konuda ciddi bir olumsuz yoruma rastlanmamıştır.

Ulaşım, istisnasız tüm yorumlarda üniversitenin en büyük ve kronik sorunu olarak belirtilmektedir. Okulun Beykoz'un sapa bir noktasında yer alması, öğrencilerin günde 3-4 saatinin yolda geçmesine neden olmaktadır. Kavacık'a ulaştıktan sonraki 15TA hattı bir nebze çözüm olsa da, özellikle sabah saatlerindeki yoğunluk ve otobüslere sığamama gibi problemler derslere yetişmeyi engellemektedir. Bu ulaşım çilesi, öğrencilerin sosyal hayatını, ders dışı aktivitelerini ve genel yaşam kalitesini doğrudan olumsuz etkileyen, okulun popülaritesini düşüren temel bir faktör olarak görülmektedir.

Uluslararası fırsatlar ve Almanca eğitimi, üniversitenin en güçlü ve en çok övülen yönüdür. Hazırlık eğitimi, 'Türkiye'nin en iyisi' olarak nitelendirilse de, aynı zamanda inanılmaz derecede zor ve meşakkatlidir. Sıfırdan bir yılda TestDaF gibi uluslararası geçerliliği olan bir sınavı geçme zorunluluğu, büyük bir adanmışlık gerektirir ve birçok öğrencinin elenmesine neden olur. Ancak bu zorlu süreci atlatan öğrenciler için Almanya kapıları sonuna kadar açılmaktadır. Çift diploma programları, DAAD bursuyla yaz okulları, Erasmus ve staj imkanları, TAÜ'yü bu alanda Türkiye'deki diğer üniversitelerden ayıran en önemli avantajlar olarak görülmektedir. Bu konu, okulun tüm olumsuzluklarına katlanmak için en büyük motivasyon kaynağıdır.

Üniversitedeki yemek ve kantin hizmetleri genel olarak olumsuz değerlendirilmektedir. Öğrenciler, yemekhanedeki yemeklerin hem pahalı hem de kalitesiz olduğundan şikayetçidir. Kantinin küçük olması, fiyatların yüksekliği ve çevrede alternatiflerin kısıtlı olması, beslenme konusunu öğrenciler için bir başka sorun haline getirmektedir. 2019'da yemekhane ücretlerine yapılan zam, öğrenciler arasında boykot düzenlenmesine bile yol açmıştır.

Yurt ve barınma, ulaşım sorunuyla birlikte üniversitenin en büyük ve en kronik başarısızlığı olarak görülmektedir. Üniversitenin kuruluşundan itibaren yıllarca yurt yapılacağının sözü verilmiş, ancak inşaat ya hiç başlamamış ya da çok gecikmiştir. Bu durum, öğrenciler arasında bir 'alay konusu' haline gelmiştir. 2020'lerde faaliyete geçen kısıtlı kapasiteli yurtların ise sadece belirli öğrenci gruplarına (örn: ilk senesindeki kız öğrenciler) hizmet vermesi, sorunu çözmekten uzak kalmıştır. Şehir dışından gelen öğrenciler için barınma, okulun uzak konumu ve Beykoz'daki yüksek kiralarla birleşince içinden çıkılmaz bir hal almaktadır. Bu sorun, üniversitenin tercih edilebilirliğini ciddi anlamda düşüren temel bir etkendir.

Türk-Alman Üniversitesi'nin imajı, bakanın kim olduğuna göre değişen, oldukça ikili bir yapıya sahiptir. Bir yandan, özellikle tercih dönemindeki adaylar ve dışarıdan bakanlar için 'prestijli', 'seçkin', 'Geleceğin Galatasaray Üniversitesi' gibi olumlu bir algı mevcuttur. Yükselen taban puanları, Almanya bağlantısı ve mezunlarının başarısı bu imajı güçlendirmektedir. Diğer yandan ise, okuldan ayrılan, mezun olan veya içerideki sorunları deneyimleyen öğrenciler arasında 'tuzak', 'overrated', 'lise kafasında çalışan aptal bir kurum' gibi çok sert ve olumsuz bir imaj yaygındır. Siyasi atama ve liyakatsizlik iddiaları da okulun 'devlet üniversitesi' kimliğine gölge düşürmektedir.

İdari personel ve üniversite yönetimi, yorumlarda en çok şikayet edilen konuların başında gelmektedir. Yönetim, genel olarak 'çok kötü', 'rezalet', 'öğrenci düşmanı' gibi sert ifadelerle tanımlanır. Bürokratik, hantallığı, öğrencilerin taleplerine duyarsızlığı, ani ve mağduriyet yaratan kararlar alması en sık dile getirilen eleştirilerdir. Pandemi sürecindeki tutumları, sınav sistemlerini değiştirmeleri ve sosyal etkinlikleri engellemeleri, yönetime karşı büyük bir güvensizlik ve öfke birikmesine neden olmuştur. İdari kadrolara torpille ve liyakatsiz kişilerin yerleştirildiği iddiaları da bu olumsuz tabloyu tamamlamaktadır.

İş ve kariyer fırsatları, üniversitenin en parlak ve en tutarlı şekilde övülen alanıdır. Öğrencilerin çektiği tüm zorlukların karşılığını mezuniyette aldığı genel bir kanıdır. Üniversitenin başta Mercedes, Bosch, Siemens gibi büyük Alman firmalarıyla olan güçlü bağları, öğrencilere staj ve iş imkanları konusunda büyük avantaj sağlamaktadır. Mezunların büyük bir kısmının ya bu şirketlerde daha diploma almadan işe başladığı ya da Almanya ve Avusturya'da yüksek lisansa gittiği sıkça belirtilmektedir. İki dil bilmenin ve TAÜ diplomasının, özellikle Türkiye'nin mevcut ekonomik koşullarında, mezunları diğer adaylardan ayıran çok önemli bir özellik olduğu vurgulanmaktadır.

Üniversitenin konumu, öğrencilerin İstanbul'un sunduğu şehir yaşamından faydalanmasını büyük ölçüde engellemektedir. Beykoz'un merkezden uzak, ormanlık ve sakin yapısı, bazıları için huzurlu bulunsa da, genel kanı okulun 'Allah'ın unuttuğu yer'de olduğu ve İstanbul'un dinamizminden tamamen kopuk bir deneyim sunduğu yönündedir. Ulaşıma harcanan saatler, öğrencilerin Kadıköy gibi merkezlere inip sosyalleşmesini zorlaştırmakta, bu da üniversite hayatını kampüsün ve evin arasına sıkıştırmaktadır.