ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ

Üniversite yönetimi, öğrenciler ve fakülteler arasında adil ve eşit davranmadığı yönünde ciddi eleştiriler almaktadır. Özellikle Tıp Fakültesi'ne yapılan yatırımların diğer fakültelere, özellikle de Mühendislik Fakültesi'ne yapılmaması bir kayırmacılık olarak görülmektedir. Farklı giriş yıllarındaki öğrencilere farklı yönetmelikler uygulanması (örneğin 2012 girişlilere getirilen kredi sınırı) ve bu durumun mağduriyet yaratması, adaletsizliğin en somut örnekleri olarak sunulmaktadır. Yaz okulu yönetmeliğinde yapılan bir değişikliğin bazı öğrencilere fazladan hak tanırken bazılarını haklarından mahrum bırakması da “adaleti sağlaması için tekrar değiştirilmeyen yönetmelik görüyoruz ki adaleti pek de eşit dağıtmadı” sözleriyle eleştirilmiştir. Hukuk Fakültesi'nin prestijli bir bölüm olmasına rağmen ilçe kampüsüne gönderilmesi de bu eşitsizlik algısını güçlendirmektedir.

Akademik kadro ve eğitim kalitesi, fakülteden fakülteye ve hatta hocadan hocaya büyük farklılıklar gösteren, tutarlı bir standarda sahip olmayan bir alan olarak dikkat çekmektedir. Tıp, Diş Hekimliği gibi sağlık alanındaki fakültelerin TUS başarısı ve eğitim zorluğuyla öne çıktığı belirtilirken, Mühendislik Fakültesi'ndeki hocaların kendilerini 'top class' sanan ancak çağ dışı bir eğitim verdiği yönünde sert eleştiriler bulunmaktadır. Bazı bölümlerde idealist ve ilgili hocaların varlığı takdir edilirken, genel olarak öğrenciyi umursamayan, egoist ve liyakatsiz olarak nitelendirilen akademisyenlerden de sıkça şikayet edilmektedir. Özellikle son yıllarda eğitim kalitesinin ve üniversitenin genel olarak vasatlaştığına dair ortak bir kanı hakimdir. İlahiyat mezunu bir rektörün atanması ve siyasi kadrolaşma iddiaları, akademik liyakate olan güveni sarsan önemli eleştiriler arasında yer almaktadır.

Verilen metinlerde bu konu hakkında herhangi bir yoruma rastlanmamıştır.

Derslerle ilgili yönetmelikler, üniversitenin en istikrarsız ve en çok eleştirilen alanı olarak öne çıkmaktadır. Öğrenciler, özellikle ders geçme notu (60 sınırı, finalden 50 alma zorunluluğu), kredi (AKTS) sınırı ve çan eğrisi gibi konularda sürekli değişen kurallar nedeniyle mağdur olduklarını sıkça dile getirmiştir. Özellikle 2012-2013 girişli öğrencilerin yeni kredi sisteminden olumsuz etkilendiği ve bu durumun protestolara yol açtığı görülmektedir. Ders kayıt dönemleri, çöken otomasyon sistemi yüzünden bir kabusa dönüşmekte ve öğrencilerin danışman kapılarında beklemesine neden olmaktadır. Yönetmeliklerin sık sık ve aniden değiştirilmesi, “her sene yönetmelik değiştiren öğrencisine eziyet etmek için elinden geleni yapan” bir yönetim anlayışının göstergesi olarak yorumlanmaktadır.

Üniversitedeki güvenlik ve denetim anlayışı zamanla olumsuz yönde bir değişim göstermiştir. Özellikle son yıllarda güvenlik önlemlerinin neredeyse kalmadığı, “yoldan geçen biri rahatlıkla üniversitenin en kılcal noktasına gidebiliyor” denilerek endişe verici bir duruma işaret edilmiştir. Tramvayın kampüse girmesiyle kontrolün zorlaştığı ve yönetimin bu konuda ek bir önlem almadığı eleştirilmektedir. Buna karşın, daha eski tarihli bir yorumda, kampüste artan yaban domuzu sayısı üzerine av yapıldığı ve öğrencilerin 'pompalı tüfeklerin gölgesinde' yurda götürüldüğü gibi ilginç bir güvenlik anısı da bulunmaktadır.

OMÜ kampüsü, yorumlarda en sık tekrarlanan ve en çelişkili duyguları barındıran konudur. Bir yanda Türkiye'nin en büyük ve en yeşil kampüslerinden biri olduğu, deniz ve orman manzarasıyla iç içe, bol oksijenli, doğal bir yaşam alanı sunduğu övgüyle anlatılır. Kampüste inek, manda, kaplumbağa ve hatta yaban domuzu gibi hayvanlarla karşılaşmak, kampüs hayatının egzotik bir parçası olarak görülmektedir. Diğer yanda ise bu devasa kampüsün bakımsızlığı, fakülteler arası mesafenin yürüme ile aşılamayacak kadar uzak olması, bitmeyen inşaatlar (özellikle 'Yaşam Merkezi'), sosyal alan eksikliği ve yolların bozukluğu gibi ciddi altyapı sorunları sert bir dille eleştirilmektedir. Kampüsün doğal güzelliği ile yönetiminin bu potansiyeli değerlendirememesi arasındaki tezat, yorumların ana temasını oluşturmaktadır.

Kampüs içi ulaşım, özellikle son yıllarda ciddi bir gerileme yaşayan ve öğrencilerin en çok şikayet ettiği konulardan biridir. Eskiden 'Mekik' adı verilen ücretsiz midibüslerle sağlanan bu hizmetin kaldırılması büyük bir tepkiyle karşılanmıştır. Bu değişiklik sonrası öğrenciler, Tıp Fakültesi'nden kütüphaneye gibi kısa mesafeler için bile para ödemek zorunda kalmışlardır. 2014 yılındaki bir yorumda anlatılan ve sık sık arıza yapan, freni tutmayan 'Mekik' midibüsü bile, mevcut ücretli ve yetersiz sisteme kıyasla daha iyi bir hizmet olarak anılmaktadır. Bu durum, üniversitenin öğrenci odaklı hizmetlerdeki gerilemesinin en bariz örneklerinden biri olarak görülmektedir.

Üniversite kampüsü, siyasi kadrolaşma ve belirli siyasi grupların etkinliği konusunda yoğun eleştirilere maruz kalmaktadır. Özellikle 'AK Parti ve ülkü ocakları'nın üniversite içinde rahatça faaliyet gösterdiği, rektörün bu gruplarla yakın ilişkide olduğu ve muhalif her türlü etkinliğin engellendiği iddia edilmektedir. 90'lı yıllardan beri var olduğu belirtilen ülkücü yapılanmanın yanı sıra, Eğitim Fakültesi'nde 'ağır bir cemaat yapılanması' olduğu da dile getirilmiştir. Yönetimin siyasi kimliğe uymayan sanatçıları ve etkinlikleri engellediği, liyakatsiz ve torpilli atamalar yapıldığı, hatta yolsuzluk iddialarıyla TBMM'de araştırma komisyonu kurulduğu gibi ciddi suçlamalar bulunmaktadır. Bu durum, üniversitenin bilimsel özerkliğine ve tarafsızlığına gölge düşüren en önemli faktörlerden biri olarak görülmektedir.

Üniversitedeki sosyal yaşam, yorumların neredeyse tamamında en zayıf ve en hayal kırıklığı yaratan yön olarak tanımlanmaktadır. Sosyal hayatın 'neredeyse sıfır düzeyinde' olduğu, öğrencilerin dersten sonra kahve içip sohbet edebileceği düzgün mekanların bulunmadığı sıkça vurgulanır. Fakülte kantinleri 'lise ortamından farksız' ve gürültülü olarak nitelendirilmiştir. Yıllarca beklenen Yaşam Merkezi'nin ise beklentileri karşılamadığı görülmektedir. Üniversitenin bahar şenliği, konser gibi etkinlikler düzenlememesi en büyük eleştirilerden biridir; düzenlenen nadir etkinliklerin ise 'bilek güreşi, satranç turnuvası' gibi sönük faaliyetler olduğu belirtilmiştir. Öğrenci kulüplerinin varlığına rağmen, genel olarak sosyal etkileşimin ve öğrenci canlılığının çok düşük olduğu bir ortam resmedilmektedir.

Teknolojik altyapı, özellikle öğrenci otomasyon sistemi ve internet sitesi, üniversitenin en zayıf ve en işlevsiz yönü olarak görülmektedir. Ders kayıt dönemlerinde sistemin sürekli çökmesi, öğrencilerin günlerce hatta haftalarca kayıt yapamamasına neden olmaktadır. Bu durum o kadar kronikleşmiştir ki, bir öğrenci “o ders kaydı danışman yanında olmadan hiçbir zaman gerçekleşmedi zaten” diyerek durumu kanıksamıştır. Laboratuvarlardaki bilgisayarların 'XP yüklü külüstürler' olduğu ve öğrencilerin kullanımına izin verilmediği belirtilmiştir. Kütüphanedeki bilgisayarların ise kötü niyetli kullanımlar (hırsızlık, oyun oynama) nedeniyle kısıtlamalara maruz kaldığı ifade edilmektedir. Üniversitenin kendi bilgi sistemindeki yavaşlığın nedenini bulmak için dışarıdan danışmanlık ihalesine çıkması, bu alandaki yetersizliğin ironik bir kanıtı olarak sunulmuştur.

Ana kampüse ulaşım, çeşitli alternatifler (dolmuş, tramvay, halk otobüsü) sunmasına rağmen genel olarak sorunlu ve pahalı bulunmaktadır. Dolmuşlar hızlı olmalarıyla avantajlı görülse de aşırı kalabalık olmaları (“10 kişilik minibüste 25 kişi giderken yaşam amacınızı sorgulayabilirsiniz”) ve pahalılıkları nedeniyle eleştirilmektedir. Tramvay, konforlu bir seçenek olsa da yavaşlığı ve Samkart'taki bakiye zorunluluğu gibi uygulamalar yüzünden eleştiri almaktadır. Halk otobüsleri ise en makul seçenek olarak görülmektedir. Son yıllarda tramvayın kampüs içine kadar girmesi olumlu bir gelişme olarak kabul edilse de, genel kanı Samsun'da öğrenci için ulaşımın pahalı olduğu yönündedir.

Üniversitede geniş bir yelpazeden (Suriye, Afganistan, Afrika, Asya, Türki Cumhuriyetler) yabancı öğrenci bulunduğu belirtilmektedir. Bu durum, 'üniversite dediğin böyle bir yer olmalı' diyerek olumlu bir başlangıçla karşılansa da, bu öğrencilerin 'vasıfsız' ve 'cahil' olarak nitelendirilmesi ve 'insanı zorla ırkçı yapıyorlar' gibi ifadelerle eleştirilmesi, entegrasyon ve öğrenci kalitesi sorunlarına işaret etmektedir. Mühendislik Fakültesi'nde İngilizce bir bölümün olmaması, uluslararası standartlar açısından önemli bir eksiklik olarak vurgulanmıştır. Genel olarak, uluslararası bir ortam bulunsa da, bu ortamın niteliği ve dil eğitimi imkanları konusunda ciddi soru işaretleri vardır.

Yemekhane hizmetleri, zaman içinde hem kalite hem de hizmet anlayışı açısından ciddi bir düşüş yaşamıştır. 2019 yılındaki yorumlarda yemeklerin 2.25 TL olduğu ve genel olarak doyurucu bulunduğu belirtilirken, 2022 ve sonrası yorumlarda porsiyonların küçüldüğü, kalitenin düştüğü (“her gün salçalı su içeren bir çorba”), ana yemek bitince makarna verildiği ve fiyatların fahiş oranda arttığı (20 TL, misafire 75 TL) yönünde yoğun şikayetler vardır. Eskiden günde iki kez yemek yeme hakkı varken bu hakkın kaldırılması ve akşam yemekhanesi sayısının bire düşürülmesi de bu gerilemenin en önemli göstergelerindendir. Öğrencilerin yemek sırası şikayetlerine “o akşam yemeği değil ikinci öğretimlerin yemeği” şeklinde cevap verilmesi, yönetim anlayışına dair olumsuz bir tablo çizmektedir.

Yurtlar ve barınma olanakları hakkında sınırlı sayıda yorum bulunmaktadır. Ana kampüste Karadeniz Öğrenci Yurdu'nun varlığı ve bu yurtta kalanların kampüs içi maceraları (domuzlarla karşılaşma) eski tarihli bir yorumda esprili bir dille anlatılmıştır. Ballıca gibi ilçe kampüslerinde ise KYK yurdunun okulun hemen karşısında olması, öğrencileri 'sıkıcı bir rutine' sokan bir durum olarak betimlenmiştir. Bir yorumda dere yatağına öğrenci yurdu yapıldığı iddiası endişe verici bir nokta olarak öne çıkarken, bir başka yorumda ise kampüs içindeki 'devasa ve son teknoloji kız yurtları'nın kusursuz olduğu belirtilerek çelişkili bir tablo çizilmiştir.

Ondokuz Mayıs Üniversitesi'nin imajı, zaman içinde olumsuz yönde bir evrim geçirmiştir. Eskiden 'köklü' ve Karadeniz'in en iyi üniversitelerinden biri olarak görülürken, son yıllardaki yorumlarda 'taşra üniversitesi', 'vasat', 'işsizlik garantili' ve 'giderek gerileyen' gibi nitelemeler öne çıkmaktadır. Öğrenci profilinin düşük ve duyarsız olması ('bunlar mı bu ulkenin universitelileri deyip utanirsiniz'), üniversitenin imajını olumsuz etkileyen en önemli faktörlerden biridir. Yönetimin liyakatsiz ve siyasi olduğu algısı da bu imajı zedelemektedir. Tüm bu olumsuzluklara rağmen, Türkiye'de açılan yeni ve daha kötü durumdaki üniversitelerle kıyaslandığında 'ODTÜ kalan üniversite' haline geldiği gibi ironik yorumlar da bulunmaktadır.

Üniversitenin idari personeli ve yönetimi, yorumlarda en çok eleştirilen ve en sorunlu alan olarak öne çıkmaktadır. Öğrenci işleri, 'berbat ötesi' olarak nitelendirilmekte, çalışanların ilgisizliği, yavaşlığı ve öğrencilere 'köpek gibi' davrandığı iddia edilmektedir. Rektörlüğe telefonla ulaşmanın neredeyse imkansız olduğu, uzun bekleme sürelerinin ardından telefonun yüzünüze kapatıldığı belirtilmiştir. Yönetimin genel olarak 'basiretsiz, acemice ve öğrencisini zerre düşünmeyen' bir anlayışa sahip olduğu, sürekli değişen yönetmeliklerle öğrencileri mağdur ettiği ve siyasi davrandığı yönünde güçlü bir kanı bulunmaktadır. Danışmanların ise ders kayıtları gibi kritik süreçlerde yetersiz kaldığı ve öğrencilerin kendi başının çaresine bakmak zorunda kaldığı anlaşılmaktadır.

Üniversitenin öğrencilere sunduğu iş ve kariyer fırsatları oldukça sınırlı ve sorunlu olarak görülmektedir. Özellikle Mühendislik Fakültesi öğrencileri için durum daha da vahimdir. Samsun'da kurumsal firma bulmanın zorluğu bir yana, okul yönetiminin staj yapma konusunda katı ve engelleyici bir tutum sergilediği belirtilmiştir. Okulun, öğrencilerin kendi bulduğu stajlara bile sigorta masrafı gibi gerekçelerle izin vermemesi, kariyer gelişimine destek olmak yerine köstek olduğu algısını yaratmaktadır. Bu durum, üniversitenin 'işsizlik garantili bir yer' olarak nitelendirilmesine neden olmaktadır.

Şehir yaşamı, özellikle Atakum ilçesi, üniversitenin en büyük artısı olarak görülmektedir. Birçok öğrenci, üniversitenin kendisinden ziyade Atakum'un güzelliği ve sosyal olanakları için burada okumayı tercih ettiğini belirtmektedir. 'Atakum güzel diye gelin' tavsiyesi sıkça tekrarlanır. Sahil şeridi, kafeler, barlar sokağı ve genel yaşam kalitesi övülürken, Bursa Görükle veya Eskişehir gibi klasik bir öğrenci mahallesi konseptinin olmaması bir eksiklik olarak not edilmiştir. Samsun genel olarak 'gideri olan bi şehir' olarak tanımlanırken, bazı nadir yorumlarda şehrin ve insanının olumsuz yönlerine de değinilmiştir. Genel kanı, üniversitenin eksikliklerini şehrin, özellikle de Atakum'un telafi ettiği yönündedir.