GEBZE TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

Yorumlarda adalet, liyakat ve eşitlik konularında ciddi endişeler ve suçlamalar göze çarpmaktadır. Özellikle Mimarlık ve Bilgisayar Mühendisliği gibi bölümlerde, öğrencilerin keyfi sebeplerle, kasıtlı olarak dersten bırakıldığına veya zorlandığına dair güçlü iddialar bulunmaktadır. Bir öğrencinin, dersleri geçebilmek için "salak rolü yapmanız gerekiyor" demesi, sistemin liyakate değil, kişisel ilişkilere veya boyun eğmeye dayandığı algısını güçlendirmektedir. Bir öğrencinin intiharı gibi trajik bir olayın örtbas edildiği iddiası, bu konudaki en ağır suçlamalardan biridir. Ayrıca, akademik kadro içinde "torpilli" veya siyasi referanslarla atanmış kişilerin varlığına dair yorumlar, kurum içindeki adalet ve liyakat algısını zedelemektedir. Bu tür yorumlar, üniversitede her öğrenciye eşit ve adil davranılmadığına dair derin bir güvensizliğin olduğunu göstermektedir.

Üniversitenin akademik kadrosu ve eğitim kalitesi, en çok tartışılan ve en çelişkili yorumları barındıran alanıdır. Bir yandan, özellikle ilk kurulduğu yıllarda ve belirli mühendislik bölümlerinde, çoğunluğu yurt dışı doktoralı, alanında dünya çapında tanınan ve yayın kalitesiyle Türkiye'nin zirvesinde yer alan hocalara sahip olduğu sıkça vurgulanır. Bilgisayar ve Elektronik Mühendisliği bölümlerinin eğitimi "çok güçlü" ve "kaliteli" olarak nitelendirilir. Ancak bu olumlu tablonun karşısında ciddi eleştiriler yer almaktadır. Eğitimin zorluğu, birçok öğrenci tarafından "anormal," "insan üstü güç gerektiren" ve "hayattan soğutan" bir seviyede olarak tanımlanır; 4 yıllık bölümlerin ortalama 5-6 senede bitirilmesi bu durumun bir kanıtı olarak sunulur. Bazı hocaların lisans derslerini önemsemediği, öğrencilere karşı egoist ve aşağılayıcı tavırlar sergilediği (özellikle Mimarlık bölümünde) ve bazı bölümlerde ise siyasi atamalarla kalitenin düştüğü iddiaları mevcuttur. Özetle, okulun belirli alanlarda parlak bir akademik yetkinliği bulunsa da, bu yetkinliğin tüm okula yayıldığı söylenemez ve eğitimin zorluk derecesi, öğreticilikten çok yıpratıcılığa kaydığı yönünde güçlü bir algı vardır.

Verilen metinlerde bu konu hakkında herhangi bir yoruma rastlanmamıştır.

Derslerin işlenişi ve yapısı, üniversitenin genel eğitim anlayışını yansıtan zıtlıklarla doludur. Olumlu yönden bakıldığında, özellikle lisansüstü programlarda az kişilik sınıflarda (bazen 2-3 kişiye bir hoca) ders yapılması, konuların derinlemesine öğrenilmesine ve hocalarla rahat iletişim kurulmasına olanak tanıyan büyük bir avantaj olarak görülmektedir. Ancak, genel kanı derslerin inanılmaz bir iş yükü getirdiği yönündedir. Özellikle Bilgisayar Mühendisliği bölümünde her dersten 6-10 arası ödev verilmesi, bu ödevlerin sonuçlarının dönem sonuna kadar açıklanmaması ve sistemsizlikler öğrencilerin en büyük şikayetlerindendir. Birçok öğrenci, ders geçmenin ve zamanında mezun olmanın çok zor olduğunu, hatta geçme sisteminin diğer üniversitelere göre çok daha katı olduğunu (dönem ortalamasının 2.50 altında olması durumunda DC/DD notlarıyla dersten kalma) belirtmektedir. Bu durum, öğrencilerin derslerden keyif almasından çok, bir hayatta kalma mücadelesi vermesine neden olmaktadır.

Güvenlik ve denetim konusunda birkaç spesifik eleştiri bulunmaktadır. 2009 tarihli eski bir yorumda, öğrenci bilgi sistemindeki bir güvenlik açığına dikkat çekilmiş ve sistemin kolayca kötüye kullanılabileceği belirtilmiştir. Daha güncel bir yorumda ise, kampüs girişindeki güvenlik personelinin "amatör ve ciddiyetsiz" olduğu, hijyen kurallarına uymadığı ve görev yerinde mangal yaptığı gibi iddialar yer almaktadır. Ayrıca, gece saatlerinde kampüsteki başıboş köpeklerin öğrencilere sorun yaratabildiği de dile getirilmiştir. Bu yorumlar, üniversitenin hem dijital hem de fiziksel güvenlik konusunda bazı zafiyetleri olduğunu düşündürmektedir.

Üniversitenin kampüsü, en çok övülen ama aynı zamanda en çok eleştirilen yönlerinden biridir. Neredeyse tüm yorumcular, kampüsün inanılmaz büyüklüğünü, yeşilliğini ve doğal güzelliğini takdir etmektedir. "Türkiye'nin en geniş ve en yeşil kampüslerinden biri", "Yüzüklerin Efendisi'nden bildiğiniz Shire" gibi ifadelerle doğa harikası bir yer olduğu sıkça belirtilir. Ancak bu büyüklük, ciddi bir plansızlık ve işlevsizlik sorununu da beraberinde getirir. Fakülte binaları arasındaki mesafelerin yürüyerek çok uzun sürmesi (20-30 dakika), kampüsün bir ucundan diğerine gitmenin yarım saati bulması en temel şikayetlerdir. Bu durum, kampüsün "ıssız", "dağ başı" ve sosyal hayattan kopuk algılanmasına neden olur. Özellikle hafta sonları kampüsün tamamen boşaldığı ve korkutucu bir sessizliğe büründüğü ifade edilmiştir. Kısacası kampüs, doğa ile iç içe huzurlu bir ortam sunsa da, büyüklüğü ve plansızlığı nedeniyle öğrencilerin günlük yaşamını zorlaştıran ve sosyal etkileşimi engelleyen bir yapıya sahiptir.

Kampüsün devasa büyüklüğü, kampüs içi ulaşımı önemli bir konu haline getirmiştir. Üniversite yönetimi bu sorunu çözmek için çeşitli adımlar atmıştır. Öğrencilere ücretsiz bisiklet tahsis edilmesi, en çok takdir edilen uygulamalardan biridir ve modern bir görüntü oluşturduğu belirtilir. Bunun yanı sıra, kampüs içinde dolaşan ücretsiz ring servisleri ve öğrencileri taşıyan küçük golf arabaları da olumlu bulunan çözümlerdir. Ancak bu uygulamaların pratikte ne kadar işlevsel olduğu tartışmalıdır. Bisikletlerin sık sık bozuk olduğu, ring servislerinin ise seyrek (saatte bir gibi) çalıştığı yönünde şikayetler mevcuttur. Sonuç olarak, yönetim sorunun farkında olup çözümler üretmeye çalışsa da, kampüsün büyüklüğü karşısında bu çözümlerin yetersiz kaldığı ve öğrencilerin binalar arası ulaşımda hala zorluk çektiği anlaşılmaktadır.

Üniversite, siyasi ve ideolojik tartışmaların merkezinde yer alan bir kurum olarak yorumlarda sıkça karşımıza çıkmaktadır. Özellikle "haremlik selamlık piknik" gibi etkinlikler, üniversitenin belirli bir dünya görüşünü benimsediği ve bu yönde faaliyetlere izin verdiği şeklinde yorumlanmıştır. Okulun, muhafazakar bir iktidar tarafından "ODTÜ'ye rakip olması amacıyla" kurulduğu ve desteklendiği, "Erdoğan'ın gözde okulu" olarak nitelendirildiği gibi iddialar bulunmaktadır. Geçmişte MHP'nin, daha sonra ise çeşitli cemaat ve siyasal İslamcı grupların okulda etkin olduğuna dair yorumlar yapılmıştır. Yemekhanede A Haber izletilmesi veya belirli milli bayramların yeterince coşkuyla kutlanmaması gibi gözlemler de okulun siyasi duruşuna yönelik eleştiriler olarak dile getirilmiştir. Bu durum, üniversitenin akademik kimliğinin yanı sıra siyasi bir misyonu olduğu algısını güçlendirmektedir.

Sosyal yaşam, üniversitenin en zayıf ve en çok eleştirilen yönüdür. Yorumların neredeyse tamamında sosyal hayatın "sıfır", "yok denecek kadar az" ve "cezbedici olmadığı" konusunda bir fikir birliği vardır. Kampüste ve çevresinde öğrencilerin vakit geçirebileceği mekanların, etkinliklerin, konserlerin veya bahar şenliklerinin olmaması kronik bir sorundur. Öğrenci kulüplerinin çoğunun teknik konulara odaklandığı ve eğlenceye yönelik faaliyetlerin kısıtlı olduğu belirtilmektedir. Bu durum, öğrencilerin "asosyal, dersten kafasını kaldırmayan, hayattan zevk almayan" bir profile bürünmesine neden olduğu şeklinde yorumlanmıştır. Eski rektörün "zıpır eğlenceler sevmem" dediği iddiası, bu sosyal çoraklığın yönetimsel bir tercih olduğu algısını güçlendirmiştir. Kısacası GTÜ, öğrencilerine geleneksel bir üniversite kampüs hayatı ve sosyal bir ortam sunmaktan çok uzaktır.

Üniversitenin teknolojik altyapısı, laboratuvar imkanları ve idari sistemler olmak üzere iki farklı açıdan değerlendirilebilir. Laboratuvar altyapısı, özellikle Nanoteknoloji, Kimya, Malzeme ve Fizik gibi alanlarda, Türkiye'deki birçok üniversiteden çok daha üstün olarak nitelendirilmektedir. Bu laboratuvarların varlığı, okulun araştırma potansiyelini artıran en önemli unsurlardan biridir. Ancak, idari ve öğrenciye yönelik teknolojik sistemler aynı derecede başarılı değildir. Yüksek lisans başvuru sürecinin vasatlığı, öğrenci bilgi sistemindeki güvenlik açıkları, ders seçimi sırasında web sitelerinin çökmesi ve son olarak tasarruf amacıyla Matlab gibi temel bir yazılımın lisansının iptal edilmesi, okulun "Teknik Üniversite" kimliğiyle çelişen ciddi zafiyetlerdir. Bu durum, okulun araştırma odaklı donanım yatırımlarıyla, öğrenci odaklı yazılım ve sistem yönetimi arasında bir dengesizlik olduğunu göstermektedir.

Üniversiteye ulaşım konusu, zaman içinde önemli bir dönüşüm geçirmiştir. Özellikle 2020 öncesi yorumlarda ulaşım, en büyük problemlerden biri olarak gösterilirken, Marmaray hattının faaliyete geçmesi ve kampüs içinde bir durağının olması bu sorunu büyük ölçüde çözmüştür. Artık İstanbul'un Anadolu yakasının birçok yerinden okula rahatça gelinebildiği belirtilmektedir. Ancak bu iyileşmeye rağmen bazı sorunlar devam etmektedir. Ulaşım hâlâ "yorucu" olarak nitelendirilmektedir. En büyük problem ise, KYK yurdunda kalan öğrenciler için geçerlidir. Yurdun kampüse otobüsle yaklaşık bir saat mesafede olması ve otobüs seferlerinin yetersizliği, öğrenciler için büyük bir zaman kaybı ve eziyet olarak görülmektedir. Ayrıca E-5 karayoluna ve Sabiha Gökçen Havalimanı'na yakınlığı bir avantaj olarak sunulsa da, okulun isminin aksine Gebze merkezle bir ilgisinin olmaması ve Tuzla'ya daha yakın olması kafa karışıklığı yaratmaktadır.

Uluslararası fırsatlar ve yabancı dil eğitimi konusunda üniversitenin belirli avantajları olduğu görülmektedir. Özellikle Erasmus programı, öğrenciler için büyük bir fırsat olarak sunulmaktadır. Başvuru kontenjanlarının bile dolmadığı ve her 5 öğrenciden birinin bu programdan yararlanabildiği belirtilerek, yurt dışına gitme kolaylığı vurgulanmıştır. Üniversitenin, Avrupa Komisyonu tarafından verilen Diploma Eki Etiketi'ne sahip olması, mezunların diplomalarının evrensel bir nitelik kazanmasını sağlamaktadır. Eğitim programlarının %30 İngilizce destekli olması da dil eğitimi konusundaki bir diğer olumlu noktadır. Ancak, Erasmus anlaşması olan bazı okulların "vasat" olarak nitelendirilmesi, bu fırsatların kalitesi konusunda bazı soru işaretleri doğurmaktadır.

Yemekhane ve yiyecek-içecek olanakları genel olarak olumsuz bir tablo çizmektedir. En sık dile getirilen şikayet, yemek ücretlerine yapılan zamlardır. Özellikle 2020 civarında yapılan %25'lik ve %40'lık zamlar öğrenciler tarafından tepkiyle karşılanmıştır. Yemeklerin kalitesi konusunda da memnuniyetsizlik hakimdir; ODTÜ'den iyi ama Boğaziçi'nden kötü olduğu gibi karşılaştırmalar yapılmıştır. Nüfusun az olmasına rağmen yemekhanede uzun sıralar oluşması ve bazen yemeğin bitmesi de yaşanan sorunlar arasındadır. Kampüsteki kafe ve kantinlerin yetersiz ve pahalı olduğu, seçeneklerin kısıtlı olduğu da belirtilmektedir.

Barınma olanakları, üniversitenin en zayıf ve en çok eleştirilen karnesidir. Neredeyse tüm yorumlarda ortak bir şikayet olarak öne çıkar. En temel sorun, kampüs içinde bir öğrenci yurdunun bulunmaması ve devlet yurdunun (KYK) kampüse aşırı uzak olmasıdır. Muallimköy'de, "dağın başında", "kuş uçmaz kervan geçmez" bir yerde konumlanan yurttan kampüse ulaşımın otobüsle bir saat sürmesi, öğrenciler için büyük bir eziyet olarak tanımlanmaktadır. Bu durum, öğrencilerin günde en az iki saatini yolda kaybetmesine neden olmaktadır. Alternatif barınma seçeneklerinin ise ya çok pahalı kiralık evler ya da "cemaat yurtları" ile sınırlı olması, öğrencileri çaresiz bırakmaktadır. Yıllardır yurt sorununun çözülmemiş olması, yönetime yönelik en büyük eleştirilerden biridir.

Üniversitenin imajı, akademik çevreler ve genel kamuoyu nezdinde farklılık göstermektedir. Akademik olarak, özellikle enstitü olduğu dönemlerde, Türkiye'nin en başarılı ve potansiyeli yüksek kurumlarından biri olarak görülmüştür. "Araştırma üniversitesi" unvanı alması ve çeşitli sıralamalarda üstlerde yer alması bu imajı desteklemektedir. Ancak, "Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü" (GYTE) olan isminin "Gebze Teknik Üniversitesi" (GTÜ) olarak değiştirilmesi, birçok eski öğrenci ve akademisyen tarafından bir "geri vites" ve kimlik kaybı olarak değerlendirilmiştir. Bu değişikliğin, okulun özel ve elit konumunu zayıflatarak onu sıradan bir üniversiteye dönüştürdüğü düşünülmektedir. Genel kamuoyunda ise okulun çok tanınmadığı, "Gebze" isminin olumsuz bir imaj yarattığı ve kısaltmasının alay konusu olduğu belirtilmektedir.

İdari personel, özellikle de öğrenci işleri birimi, üniversitenin en çok şikayet alan yönüdür. Yorumlarda idari birimlerin "vasat", "disiplinsiz", "yavaş" ve "sorun çözmekten uzak" olduğuna dair neredeyse tam bir fikir birliği vardır. Öğrenciler, en basit resmi işlemler için bile aylarca beklemek zorunda kaldıklarını, sorunları olduğunda muhatap bulamadıklarını veya bulduklarında anlaşılmadıklarını belirtmektedirler. Birçok öğrenci, okulu uzatma nedenleri arasında idari sistemsizlikleri ve personelin tembelliğini göstermektedir. Bu durum, öğrencilerin akademik hayatlarını doğrudan olumsuz etkileyen ve büyük bir bıkkınlık yaratan kronik bir sorun olarak öne çıkmaktadır.

İş ve kariyer olanakları, üniversitenin en güçlü ve en çok övülen yanlarından biridir. Özellikle Bilgisayar ve Elektronik Mühendisliği bölümlerinden mezun olan öğrencilerin iş bulma sorunu yaşamadığı, hatta rahatlıkla iş bulduğu konusunda genel bir kanı vardır. Üniversitenin, sanayi bölgelerinin kalbinde, TÜBİTAK ve KOSGEB gibi kurumlarla iç içe bir konumda olması, staj ve iş bulma konusunda büyük bir avantaj sağlamaktadır. Enstitü-sanayi işbirliğinin güçlü olduğu ve mezunların sektörde aranan elemanlar olduğu sıkça dile getirilir. Ancak bu olumlu tabloya yönelik tek eleştirel bakış, işverenlerin GTÜ mezunlarını sadece kalifiye oldukları için değil, aynı zamanda zorlu eğitim sürecinden geçtikleri için sorgulamadan her işi yapan "modern köle" profiline uygun buldukları için tercih ettikleri yönündedir.

Üniversitenin bulunduğu Gebze ve çevresi, öğrenciler tarafından genellikle olumsuz bir şekilde değerlendirilmektedir. Gebze, "insanı boğan cinsten muhafazakar", "yobaz insan yapısıyla Türkiye'nin en berbat ilçelerinden birisi" gibi oldukça sert ifadelerle tanımlanmıştır. Öğrencilerin sosyal ve kültürel aktiviteler için gidebileceği bir şehir ortamının olmadığı, bu nedenle kampüse hapsoldukları anlaşılmaktadır. Üniversitenin konumunun İstanbul'a yakın olması bir avantaj gibi görünse de, Gebze'nin kendisinin öğrenciler için yaşanabilir veya çekici bir yer olmadığı konusunda genel bir fikir birliği vardır.