EGE ÜNİVERSİTESİ

Adalet ve eşitlik kavramı, Ege Üniversitesi hakkında yapılan yorumlarda en çelişkili ve gerilimli alanlardan biridir. Bir yanda, üniversitenin insan çeşitliliğini barındıran, farklılıklara saygılı, LGBTİ+ haklarını savunan, kimsenin kimseye karışmadığı özgür bir ortam sunduğunu belirten yorumlar bulunmaktadır. Bu görüşe göre üniversite, öğrencilerin kendini özgürce ifade edebildiği gerçek bir 'evren-şehir'dir. Diğer yanda ise bu tablonun tam zıttı bir manzara çizilmektedir. Özellikle siyasi gruplar arasındaki çatışmalarda yönetimin ve polisin taraflı davrandığı, belirli görüşlerin (PKK veya ülkücü) diğerlerine baskı kurduğu, adaletsiz uygulamaların yaşandığı ve kampüste 'azınlık düşmanı ırkçı katillerin' cirit attığı gibi son derece sert iddialar yer almaktadır. Kadın öğrencilere zorla gebelik testi yapılmak istenmesi gibi cinsiyetçi uygulamalar ve engelli öğrencilerin yaşadığı zorluklar da adalet algısını zedeleyen diğer faktörlerdir. Sonuç olarak, üniversitenin adalet ve eşitlik karnesi, bakış açısına ve yaşanan döneme göre 'özgürlük vahası' ile 'ayrımcılık ve adaletsizlik yuvası' arasında gidip gelmektedir.

Akademik kadro ve eğitim kalitesi konusunda yorumlar ciddi bir kutuplaşma ve zamanla belirgin bir düşüş algısı sergilemektedir. Özellikle 2010 öncesi yorumlarda, bilhassa Edebiyat Fakültesi'nde düşünce özgürlüğünü teşvik eden, ufuk açıcı, bilgili ve öğrenciyle iletişim kurabilen hocalardan övgüyle bahsedilmektedir. Tıp, Diş Hekimliği ve bazı mühendislik (Kimya, Bilgisayar, Elektrik-Elektronik) fakülteleri genel olarak kaliteli ve başarılı kabul edilmektedir. Buna karşın, özellikle son on yılda yapılan yorumlarda genel bir memnuniyetsizlik hakimdir. Birçok bölümde eğitim kalitesinin 'yüksek lise' seviyesinde olduğu, hocaların dersleri slaytlardan okuyarak işlediği, egoist ve ulaşılmaz tavırlar sergilediği, kendilerini güncellemedikleri ve öğrencilere bir şey katmadıkları yönünde sert eleştiriler bulunmaktadır. Sosyal bilimler ve sözel bölümlerin gelecek kaygısı yarattığı ve eğitimlerinin yetersiz olduğu düşüncesi de yaygındır. Üniversitenin yönetimsel sorunları ve liyakatsiz atama iddialarının akademik kaliteyi de olumsuz etkilediği, genel olarak 'adının ve imajının gerisinde kaldığı' sıkça vurgulanan bir temadır.

Burs ve maddi destek olanakları konusunda doğrudan yapılmış çok az yorum bulunmaktadır. Mevcut yorumlar, öğrencilere sunulan bir desteğin kaybına odaklanmaktadır. 2006'da yapılan bir yorum, üniversitenin medikosu aracılığıyla öğrencilere sunduğu %10 katkı paylı ilaç ve ücretsiz sevk gibi önemli sağlık güvencesi imkanlarının, yeni düzenlemelerle sona ereceğini ve bunun özellikle güvencesi olmayan ve sürekli ilaç kullanmak zorunda olan öğrenciler için büyük bir mağduriyet yaratacağını endişeyle dile getirmektedir. Okulun kendi bursuna başvuran bir öğrencinin ise dönüş alamadığını belirtmesi, bu konuda da bir ilgisizlik olduğuna işaret etmektedir. Genel olarak, üniversitenin öğrencilere sunduğu maddi desteklerin zayıf olduğu veya mevcut desteklerin de zamanla ortadan kalktığı yönünde bir izlenim oluşmaktadır.

Derslerle ilgili yorumlar genellikle olumsuz ve sistemsel sorunlara odaklıdır. Öğrenciler en çok, aniden uygulamaya konan ve not ortalamalarını düşüren Bologna süreci (AKTS) gibi köklü değişikliklerden şikayetçidir. Kredi sistemlerindeki karmaşa, alttan ders alma kurallarının sürekli değişmesi, derslerin bir anda İngilizceye çevrilmesi ve yaz okulunun kaldırılması gibi konular, öğrencilerin eğitim planlarını altüst eden faktörler olarak öne çıkmaktadır. Ayrıca, ders programlarının ve sınav takvimlerinin internet üzerinden güncel olarak yayınlanmaması, ders içeriklerinin kalitesizliği ve 'üniversite yaşamına giriş' gibi derslerin son sınıfta verilmesi gibi mantıksız uygulamalar da eleştirilmektedir. Olumlu yorumlar ise spesifik derslerden çok, ilham verici bir hocanın ders işleyiş biçimi gibi kişisel deneyimlere dayanmaktadır.

Güvenlik ve denetim, Ege Üniversitesi'nin en sorunlu ve en çok eleştirilen alanlarından biridir. Yorumlar, 2015 öncesi ve sonrası olarak ikiye ayrılabilir. 2015 öncesi dönemde en büyük şikayet, 'kimin girip çıktığının belli olmadığı', 'yol geçen hanı' gibi bir denetimsizlik halidir. Bu dönemde kampüse her türlü yabancı kişinin, hatta siyasi grupların dışarıdan destekçilerinin rahatça girebildiği, bunun da tacizden siyasi çatışmalara kadar birçok soruna yol açtığı belirtilmektedir. 2015'teki ölümcül olay sonrası ise tam tersi bir durum yaşanmıştır. Üniversite, kampüs girişlerine stadyum tipi turnikeler koyarak, duvarları yükselterek ve yoğun polis/güvenlik yığınağı yaparak bir 'yarı açık cezaevi' veya 'F tipi cezaevi' haline getirilmekle suçlanmaktadır. Bu önlemler, öğrencilerin özgürlüğünü kısıtlayan, 'göstermelik', 'saçma' ve 'abes' uygulamalar olarak görülmektedir. Güvenlik görevlilerinin kaba ve keyfi tavırları da sıkça şikayet konusu olmuştur. Sonuç olarak, üniversite yönetimi denetimsizlikten aşırı ve baskıcı denetime savrularak her iki durumda da öğrencilerin tepkisini çekmiştir.

Kampüs yapısı, Ege Üniversitesi'nin en çok övülen ve en belirgin özelliği olarak öne çıkmaktadır. Yorumların büyük çoğunluğu, özellikle eski tarihli olanlar, kampüsü 'Türkiye'nin en huzurlu ve en güzel kampüsü', 'ağaçlarla kaplı yeşil alanları ve çimleri ile meşhur', 'yaşayan kampüs' gibi ifadelerle betimlemektedir. Geniş arazisi, fakültelerin bir arada olması, içindeki KİPA, öğrenci çarşısı, spor tesisleri, kafeler ve metro durağı gibi imkanlar büyük bir avantaj olarak görülmektedir. Ancak son yıllardaki yorumlarda, bu olumlu tabloya gölge düşüren bir çürüme ve bakımsızlık teması belirginleşmiştir. Yeni yapılan binaların estetikten yoksunluğu, sevilen kafelerin kapanıp yerlerine ruhsuz zincirlerin açılması, yeşil alanların betonlaşması, turnikelerle kampüsün bölünmesi ve genel bir 'ruhunu kaybetme' hissi sıkça dile getirilmektedir. Dolayısıyla kampüs, bir zamanlar üniversitenin en büyük gurur kaynağıyken, şimdilerde eski parlak günlerini arayan ve kötü yönetimden nasibini almış bir mekana dönüşmüş gibi görünmektedir.

Kampüs içi ulaşım, üniversitenin devasa büyüklüğü nedeniyle önemli bir konu olarak yorumlarda yer almaktadır. Ana ulaşım aracı, efsanevi bir statüye ulaşmış olan 525 numaralı ring otobüsüdür. Bu otobüs, bir yandan öğrencilere ücretsiz hizmet vermesiyle övülürken, diğer yandan 'içinde daima en az 100 öğrencinin bulunduğu ama daima yerin olduğu bir ironi' olarak tanımlanarak aşırı kalabalık olmasıyla eleştirilmektedir. Kampüsün bir ucundan diğerine yürümenin çok uzun sürmesi, bu otobüsleri bir zorunluluk haline getirmektedir. Son yıllarda yapılan bisiklet yolları ve 'Unibike' gibi uygulamalar olumlu gelişmeler olarak görülse de, genel olarak kampüs içi ulaşımın büyük ölçüde bu kalabalık ring otobüslerine bağımlı olduğu anlaşılmaktadır. Ayrıca, kampüs içindeki yolların durumu ve trafik keşmekeşi de zaman zaman şikayet konusu olmuştur.

Siyasi olaylar, Ege Üniversitesi hakkındaki yorumların en karanlık ve en baskın temasını oluşturmaktadır. Yorumlar, üniversitenin özellikle 2010-2015 yılları arasında ülkücü gruplar ile sol/PKK yanlısı gruplar arasında sürekli ve şiddetli çatışmalara sahne olduğunu göstermektedir. Bu çatışmalar 'satırlı, sopalı, bıçaklı kavgalar' olarak betimlenmiş ve 2015'te Fırat Yılmaz Çakıroğlu'nun ölümüyle zirveye ulaşmıştır. Edebiyat Fakültesi, bu olayların merkezi olarak sıkça anılmaktadır. Yorumlarda her iki taraf da birbirini 'terörist', 'faşist' ve 'provokatör' olarak suçlamakta, üniversite yönetimi ve güvenlik güçleri ise olayları engellemede yetersiz kalmakla, hatta zaman zaman taraf tutmakla itham edilmektedir. Kampüsün bazı bölümlerinin 'kurtarılmış bölge' haline geldiği, derslerin basıldığı, öğrencilerin tehdit edildiği ve sürekli bir gerilim ortamının hakim olduğu belirtilmektedir. 2015 sonrası dönemde bu tür büyük fiziksel çatışmaların azaldığı, ancak yerini baskıcı güvenlik önlemlerine, yasaklara ve siyasi ifade özgürlüğünün kısıtlanmasına bıraktığı anlaşılmaktadır. Bu durum, üniversiteyi 'terör yuvası' olarak görenlerle, 'faşizme mezar olmuş' olarak görenler arasında derin bir kutuplaşma yaratmıştır.

Üniversitenin sosyal yaşamı, yorumlarda en çok nostaljiyle anılan ve zaman içinde en büyük kaybı yaşamış alan olarak görülmektedir. 2015 öncesi, özellikle de 2000'li yıllar, 'efsanevi bahar şenlikleri', ünlü sanatçıların (Şebnem Ferah, Teoman, Athena vb.) konserleri, çimlerde bira içilen, su savaşları yapılan, cıvıl cıvıl ve özgür bir sosyal hayatla betimlenmektedir. Öğrenci kulüplerinin aktif olduğu, kampüsün her köşesinde bir etkinliğin bulunduğu 'yaşayan bir kampüs' tablosu çizilir. Ancak, siyasi gerilimlerin artması ve yönetim anlayışının değişmesiyle bu tablo tamamen tersine dönmüştür. Şenlikler ya iptal edilmiş ya da 'içi boşaltılmış', alkol yasaklanmış, öğrenci topluluklarının etkinlikleri kısıtlanmış ve kampüs genel olarak 'ruhunu kaybetmiş', 'cansız' bir yere dönüşmüştür. Son yıllardaki öğrenciler, geçmişte anlatılan bu canlı sosyal hayatı tadamamaktan ve üniversitenin sosyal olanaklar açısından yetersiz kalmasından şikayetçidir. Özellikle öğrenci kulüplerinin artık kağıt üzerinde kaldığı ve aktif olmadığı yönünde ciddi eleştiriler vardır.

Üniversitenin teknolojik altyapısı, özellikle öğrenci bilgi ve kayıt sistemleri (otomasyon) konusunda sürekli ve ciddi eleştirilere maruz kalmaktadır. Yorumların neredeyse tamamı, her kayıt döneminde sistemin çökmesini, yavaşlamasını veya hatalar vermesini bir 'gelenek' olarak nitelendirmektedir. 'Ebys', 'std.ege.edu.tr' gibi sistemlerin kullanışsızlığı, 'bilgisayar mühendisliği olan bir üniversitenin deniz kumuyla site kurması' gibi ironik ifadelerle eleştirilmektedir. Bilgi-işlem servislerinin 'rezalet ötesi' olduğu, üniversite web sitesinin 'korkunç' ve 'yerel gazete sitesi gibi' tasarlandığı, mail altyapısının (Zimbra) kullanışsız olduğu ve sık sık sorun çıkardığı belirtilmektedir. 2020 sonrası online eğitim sürecinde de sistemlerin yetersiz kaldığı ve derslerin aksadığı yönünde şikayetler mevcuttur. Olumlu olarak ise, geçmiş yıllarda elektronik dergilere evden erişim sağlanması ve bir mobil uygulama geliştirilmesi gibi gelişmelerden bahsedilse de, genel kanı teknolojik altyapının üniversitenin büyüklüğüne ve adına yakışmadığı yönündedir.

Üniversitenin ulaşım imkanları genel olarak olumlu değerlendirilmektedir. Kampüsün Bornova gibi merkezi bir ilçede yer alması ve içinden metro hattının geçmesi en büyük avantajlar olarak görülmektedir. Bu sayede Alsancak, Karşıyaka gibi merkezlere ve Konak'a kolayca ulaşılabildiği belirtilmektedir. Otobüs hatlarının (62, 63, 330, 525) çeşitliliği de olumlu bir faktördür. Ayrıca, Manisa gibi çevre illerden gelen öğrenciler için otostop kültürünün yaygın olması da dikkat çekici bir unsurdur. Olumsuz olarak belirtilen tek nokta, son yıllarda metro durağının kampüs içinde olmasına rağmen, yaya girişlerinin zorlaştırılması ve ana kapıya kadar uzun bir yol yürümek zorunda kalınmasıdır. Genel olarak, konumu ve toplu taşıma entegrasyonu sayesinde ulaşım, üniversitenin güçlü yanlarından biri olarak kabul edilmektedir.

Uluslararası fırsatlar ve yabancı dil eğitimi konusunda çelişkili bir tablo ortaya çıkmaktadır. Bir yandan, özellikle 2006 tarihli bir yoruma göre, üniversitenin Socrates-Erasmus programında 'en çok öğrenci gönderen ve alan üniversite' olduğu, 122 üniversite ile işbirliği yaptığı ve SUNY gibi kurumlarla çift diploma programları yürüttüğü belirtilerek bu alanda oldukça başarılı bir portre çizilmiştir. Bu durum, üniversitenin uluslararasılaşmaya önem verdiğini göstermektedir. Diğer yandan ise, daha güncel yorumlarda bu süreçlerin bürokratik engellerle dolu olduğu ve öğrencilerin zorluk yaşadığı görülmektedir. Örneğin, bir öğrenci bağımsız bir değişim programı için destek alamamış ve birimler arasında dolaştırılmıştır. Yüksek lisans için yapılan İngilizce sınavının 'am is are' seviyesinde ve çok kolay olması, dil eğitiminin ve ölçme-değerlendirmenin kalitesini sorgulatmıştır. Hazırlık eğitiminin ise 'dandik' olduğu ve devamsızlık hakkının çok az olması nedeniyle öğrencileri zorladığı yönünde eleştiriler bulunmaktadır. Sonuç olarak, üniversite kağıt üzerinde geniş uluslararası olanaklara sahip görünse de, uygulamada bürokratik hantallık ve eğitim kalitesindeki sorunlar nedeniyle bu potansiyelini tam olarak kullanamadığı anlaşılmaktadır.

Yemekhanelerle ilgili yorumlar ezici bir çoğunlukla olumsuzdur. Öğrencilerin en temel şikayeti, yemekhane ücretlerinin diğer devlet üniversitelerine kıyasla çok pahalı olmasıdır. Özellikle son yıllarda yapılan zamlar büyük tepki çekmiştir. Fiyat artışına rağmen porsiyonların küçülmesi ve yemek kalitesinin iyileşmek yerine daha da kötüleşmesi, 'öğrencinin yemek parasından döner sermaye döndürmeye çalıştıkları' şeklinde sert eleştirilere neden olmaktadır. Ayrıca, yemekhane rezervasyon sisteminin bir hafta önceden yapılmasının ve iptal imkanı olmamasının esneklikten uzak olduğu belirtilmektedir. Vejetaryenler için seçenek sunulmaması da önemli bir eksiklik olarak vurgulanmıştır. Olumlu yorumlar ise oldukça nadirdir ve genellikle 'kahvaltıda sigara böreği çıkması' gibi küçük mutluluklara odaklanmaktadır. Yemekhanelerin kalabalık ve gürültülü olması da diğer bir şikayet konusudur.

Yurtlar ve barınma imkanları hakkında yapılan yorumlar oldukça sınırlıdır ve genellikle olumsuz bir tablo çizmektedir. En büyük şikayet, kampüs içindeki KYK yurdunun sadece kız öğrencilere tahsis edilip, erkek öğrencilerin Çiğli ve İnciraltı gibi okula uzak bölgelere yönlendirilmesidir. Bu durum, 'hükümetin zihniyetinin yansıması' olarak görülerek protestolara neden olmuştur. Bir diğer olayda ise misafir öğrenciler için ayrılan yurt odalarına, mevcut öğrencilerin 'odama kimse gelemez' diyerek itiraz etmesi, ancak organize bir öğrenci grubunun baskısıyla sorunun çözülmesi anlatılmıştır. Bu durum, yurtlardaki düzensizliğe ve keyfi uygulamalara işaret etmektedir. Ayrıca, öğrenci köyü yurt binalarının estetikten uzak, cırtlak renklere boyanması da eleştirilmiştir. Olumlu olarak, üniversitenin ilk defa özel öğrenci yurdu sahibi olması ve yeni yurt binaları yapılması gibi gelişmelerden bahsedilse de genel algı olumsuzdur.

Ege Üniversitesi'nin imajı, yorumlarda zaman içinde dramatik bir değişim göstermektedir. Başlangıçta, 'Türkiye'nin dördüncü üniversitesi', 'köklü', 'prestijli', 'Ege'de okuyorum demenin kıskanıldığı' ve 'Boğaziçi mezunu gibi gıpta ile bakılan' bir kurum olarak son derece olumlu bir imaja sahiptir. Ancak zamanla bu parlak imaj, özellikle idari beceriksizlikler, teknolojik altyapı sorunları ve siyasi olaylar nedeniyle ciddi şekilde erozyona uğramıştır. 'Skandallara imza atan', 'öğrencisine değer vermeyen', 'kalıbının üniversitesi olmayan' ve 'içi boşaltılmış' gibi ifadeler, bu imaj erozyonunu gözler önüne sermektedir. 2015'teki siyasi cinayet, üniversite imajına en büyük darbeyi vurmuş ve 'terör yuvası' veya 'hapishane' gibi olumsuz etiketlerin yapışmasına neden olmuştur. Son yıllardaki yorumlar, üniversitenin artık 'overrated' (abartılmış) olduğunu ve eski ihtişamından çok uzak, sadece İzmir'de olması nedeniyle tercih edilen sıradan bir devlet üniversitesine dönüştüğünü düşündürmektedir.

İdari personel ve üniversite yönetimi, yorumlarda en istikrarlı ve en yoğun şekilde eleştirilen konudur. Öğrenci işleri, bölüm sekreterlikleri ve diğer idari birimler hakkındaki şikayetler kronik bir hal almıştır. Personelin 'ilgisiz', 'kaba', 'aşağılayıcı', 'sorumsuz' ve 'iş bilmez' olduğu yönündeki ifadeler sayısız yorumda tekrarlanmaktadır. Öğrenciler, en basit bir belgeyi almak veya bir sorunu çözmek için bile saatlerce bekletildiklerini, birimler arasında 'ping-pong topu' gibi dolaştırıldıklarını ve çoğu zaman 'git kendin hallet' veya 'bilmiyorum' gibi cevaplarla karşılaştıklarını belirtmektedirler. Rektörlük ve dekanlıklar ise özellikle siyasi olaylardaki pasif veya yanlı tutumları, plansız ve öğrenciyi mağdur eden kararları (AKTS, yaz okulu iptali vb.) ve kaynakları adaletsiz dağıtmaları (Tıp Fakültesi'ni kayırma) nedeniyle sert bir dille eleştirilmektedir. Son yıllardaki rektörlerin 'şov yaptığı', 'yalakalık peşinde koştuğu' ve üniversiteyi bir 'diktatör gibi' yönettiği iddiaları da mevcuttur. Kısacası, idari yapı, üniversitenin en büyük Aşil topuğu olarak görülmektedir.

İş ve kariyer fırsatları konusunda yapılan yorumlar, bölümler arasında ciddi bir ayrım olduğunu göstermektedir. Tıp, diş hekimliği ve bazı mühendislik fakülteleri (makine, bilgisayar, kimya) mezunlarının iş bulma konusunda daha avantajlı olduğu ve bu bölümlerin 'vatanına milletine hayırlı olmak için' okunduğu düşüncesi hakimdir. Bu bölümlerin mezunları için kariyer olanakları daha parlak görünmektedir. Buna karşın, sosyal bilimler, sözel bölümler ve bazı temel bilimler (arkeoloji, dil, tarih, coğrafya, istatistik vb.) için tam bir karamsarlık havası söz konusudur. Bu bölümlerin mezunlarının 'gelecek kaygısı felaket' yaşadığı, işsiz kaldığı ve alanlarıyla alakasız işlerde (kasiyerlik vb.) çalışmak zorunda kaldığı sıkça dile getirilmektedir. Üniversitenin bu bölümleri açarak 'ara eleman' yetiştirdiği ve öğrencilere hayat garantisi sunmadığı yönünde sert eleştiriler bulunmaktadır. Üniversitenin sanayi ile işbirliği kurma ve 'sanayi deneyim sertifikası' gibi projeleri olsa da, bu fırsatların tüm öğrencilere ne ölçüde ulaştığı belirsizdir.

Üniversitenin İzmir gibi bir şehirde ve Bornova gibi canlı bir ilçede bulunması, öğrenciler tarafından en büyük avantajlarından biri olarak görülmektedir. Özellikle kampüse yürüme mesafesindeki Küçükpark, 'öğrenci cenneti' olarak tanımlanmakta ve sosyal hayatın kalbi olarak kabul edilmektedir. Öğrencilerin ders sonrası veya hafta sonları Alsancak, Karşıyaka gibi merkezlere kolayca ulaşabilmesi, şehirle bütünleşmiş bir öğrencilik hayatı sunduğunu göstermektedir. Forum Bornova AVM ve IKEA'nın kampüse yakınlığı da sıkça belirtilen bir imkandır. Yorumlar, İzmir'in sosyal ve kültürel olanaklarının, Ege Üniversitesi'ndeki öğrencilik deneyimini zenginleştirdiğini ve okulun kendi eksikliklerini bir nebze de olsa telafi ettiğini ortaya koymaktadır. Kısacası, şehir yaşamı üniversitenin en güçlü ve en çok övülen yanıdır.