ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ

Üniversite yönetimine yönelik en ağır ve tutarlı eleştiriler adalet, eşitlik ve liyakat konularında yoğunlaşmaktadır. Özellikle 2012-2015 yılları arasında rektörlük ve bazı bölümler arasındaki siyasi fikir ayrılıkları nedeniyle, bazı bölümlerin "üniversitenin tüm olanaklarından aforoz edilip üvey evlat muamelesi" gördüğü iddia edilmiştir. Arazi çalışması için otobüs tahsis edilmemesi bu duruma somut bir örnek olarak gösterilmiştir. Kişiye özel şartlarla açılan akademik kadro ilanları ve mülakatlarda adam kayırıldığı iddiaları, adalet duygusunu zedeleyen en önemli unsurlardır. Yabancı öğrencilerin "ellerini kollarını sallayarak" bölümlere girebildiği iddiası da fırsat eşitliğine yönelik bir başka eleştiridir. Son yıllarda ise öğrencilerin kimlik bilgileriyle psikolojik testleri doldurmaya zorlanması, "insan haklarına aykırı" bir uygulama olarak sert bir dille kınanmıştır.

Üniversitenin eğitim kalitesi ve akademik kadrosu hakkında derin görüş ayrılıkları bulunmaktadır. Genel kanı, eğitimin ODTÜ, Boğaziçi gibi üst düzey üniversitelerle kıyaslanamayacak derecede vasat olduğu yönündedir. Özellikle 2020'li yıllarda yapılan yorumlarda bu "vasatlık" vurgusu artmış, hatta Avustralya'nın mühendislik denkliği vermemesi gibi somut örneklerle desteklenmiştir. Bilgisayar Mühendisliği bölümü en çok eleştirilen alanlardan biri olurken, Ziraat ve Tıp fakültelerinin eğitimi belirli dönemlerde övgü almıştır. Akademik kadroya yönelik en ciddi eleştiriler ise liyakatsizlik, torpil ve siyasi kadrolaşma iddialarıdır; kişiye özel kadro ilanları ve eski rektör dönemindeki atamalar bu eleştirilerin temelini oluşturur. 2007'deki intihal skandalı gibi geçmiş olaylar da üniversitenin akademik itibarına dair soru işaretleri yaratmaktadır. Buna karşın, öğrencilerin gelişimine katkı sağlayan, alanında yetkin ve samimi hocaların varlığından da bahsedilmekte, bu durum öğrenci deneyiminin büyük ölçüde karşılaşılan akademisyene bağlı olduğunu göstermektedir.

Verilen yorumlar arasında üniversitenin burs ve maddi destek olanaklarına dair tek bir olumlu örnek bulunmaktadır. 2011 yılında yapılan bir yorumda, üniversitenin Eğitim ve İİBF fakültelerinde en yüksek ortalamayı tutturan öğrencilere 11.000 TL ödül vereceği belirtilmiş ve bu pilot uygulama takdirle karşılanmıştır. Bunun dışında, konuya ilişkin başka bir yoruma rastlanmamıştır.

Üniversitedeki ders işleyişi ve sınav yönetmelikleri, zaman içinde yaşanan değişiklikler ve tutarsızlıklar nedeniyle sıkça eleştirilmiştir. Özellikle 2014 yılında getirilen "finalden 50 alamayanın vizesi ne olursa olsun dersten kalması" kuralı, vizelerin önemini yitirdiği gerekçesiyle büyük tepki çekmiştir. Matematik bölümünün derslerinin aşırı zor olduğu ve okulu bitirmenin neredeyse imkansız hale getirildiği yönünde güçlü yorumlar bulunmaktadır. Devamsızlık sisteminin de sürekli değişmesi, öğrencilerin ve hocaların duruma adapte olmasını zorlaştıran bir başka unsur olarak dikkat çekmektedir. Olumlu olarak ise bazı bölümlerdeki derslerin (örneğin İngiliz Dili ve Edebiyatı) eğlenceli geçtiği belirtilmiştir.

Üniversitedeki güvenlik ve denetim uygulamaları, zaman zaman keyfi ve baskıcı olarak algılanmıştır. 2011'de bir yorumcu, kampüsteki jandarma tarafından yapılan yoğun üst aramalarını ve 2005'te yaşanan bir askeri tatbikatı anlatarak güvenlik önlemlerinin abartılı olduğuna işaret etmiştir. 2012'de bir öğrenci, sigara içtiği için kimliğinin alınıp soruşturma açılmakla tehdit edildiğini belirterek bu yasağın saçma bir hal aldığını ifade etmiştir. 2013'te Gezi Parkı eylemleri sırasında 'duran adam' eylemi yapan akademisyenlere soruşturma açılması ve 2018'de öğrencilerin zorla konferanslara götürülmesi, yönetimin denetim anlayışını eleştiren diğer önemli örneklerdir. 90'lı yıllara ait bir anıda ise, uzun saçlı bir öğrencinin saçının kesilmeye çalışılması gibi münferit ama çarpıcı bir olay aktarılmıştır.

Üniversitenin en çok övülen ve tekrar edilen özelliği, Terzioğlu Kampüsü'nün sahip olduğu muhteşem Çanakkale Boğazı manzarasıdır. Bu manzara, öğrenciler için adeta bir motivasyon kaynağı olarak görülmektedir. Kampüslerin fiziki yapıları hakkında ise çelişkili yorumlar mevcuttur. Bir yandan yeni binalar, Türkiye'nin en büyüklerinden olduğu iddia edilen kütüphane ve genel yerleşke düzeni övülürken, diğer yandan bazı binaların (özellikle eski olanların) bakımsız, tuvaletlerin kirli olduğu ve tasarım hataları (yüksek pisuvarlar gibi) barındırdığı eleştirileri yapılmıştır. Biga'daki Ağaköy Yerleşkesi ise merkeze uzaklığı, "köy" gibi bir ortamda bulunması ve etrafında ineklerin dolaşması gibi ifadelerle oldukça olumsuz bir şekilde tasvir edilmiştir. Anafartalar Yerleşkesi'nin ise yıkılıp yeniden yapılması ve modern bir hal alması olumlu karşılanmıştır. Kampüsün bir tepe yamacına kurulu olması ve sürekli yokuşlu yapısı da sıkça dile getirilen bir özelliktir.

Terzioğlu Kampüsü'nün bir tepe yamacına kurulu olması ve yokuşlu yapısı, kampüs içi ulaşımı yaya öğrenciler için zorlu hale getirmektedir. Öğrenciler kampüsü "aşağı ve yukarı taraf" olarak ikiye ayırmakta ve farklı fakültelerdeki öğrenciler arasında etkileşimin bu coğrafi ayrım nedeniyle azaldığı belirtilmektedir. Kampüs içinde hizmet veren ve varlığı bir efsane gibi dilden dile dolaşan "hayalet ring" servisi, ulaşım sorununa tam bir çözüm olamamaktadır. Ayrıca, kampüs içindeki trafik lambalarının sürekli kırmızı yanması gibi işlevsiz uygulamalar da öğrencilerin dikkatini çekmiş ve eleştirilmiştir.

Üniversite, özellikle 2011-2015 yılları arasında görev yapan Rektör Sedat Laçiner döneminde yoğun siyasi tartışmaların ve kutuplaşmanın merkezi haline gelmiştir. Bu dönemde "kızlı-erkekli ev" soruşturmaları, kampüse cami yapımı gibi eylemler ve rektörün hükümet yanlısı söylemleri, okulu "zıvanadan çıkaran" faktörler olarak görülmüştür. Yorumcular, normalde apolitik olan öğrenci profilinin bu dönemde gerilerek politikleştiğini, hatta Yiğit Bulut'a yumurta atılması gibi olayların bu gerilimin bir sonucu olduğunu belirtmektedir. Daha eski yorumlarda ise Fen-Edebiyat Fakültesi'nde küçük ülkücü ve komünist grupların varlığından bahsedilse de, olayların nadir olduğu ve okulun genel olarak sakin olduğu vurgulanmıştır. Sonraki yıllarda ise "yerli ve milli" konferanslara öğrencilerin zorla götürülmesi gibi uygulamalar, siyasi baskının devam ettiğini göstermektedir.

Üniversitenin sosyal yaşamı, büyük ölçüde Çanakkale şehrinin sunduğu olanaklarla şekillenmektedir. Şehir merkezi, kordon, kafeler ve barlar öğrenciler için canlı ve özgür bir sosyalleşme ortamı sunmaktadır. Ancak kampüs içi sosyal hayat ve üniversitenin düzenlediği etkinlikler konusunda eleştiriler mevcuttur. Özellikle büyük kültürel etkinliklerin (tiyatro, bale vb.) eksikliği hissedilmektedir. Bahar şenlikleri hakkında çelişkili yorumlar vardır; bazıları yetersiz bulurken bazıları beklentilerin üzerinde olduğunu belirtmiştir. Biga gibi ilçe kampüslerinde ise sosyal yaşamın neredeyse hiç olmadığı ve öğrencilerin kendilerini izole hissettiği vurgulanmaktadır. Aktif öğrenci topluluklarının varlığı ve Erasmus gibi uluslararası programlar, sosyal hayatı zenginleştiren olumlu unsurlar olarak öne çıkmaktadır.

Üniversitenin teknolojik altyapısı, özellikle öğrenci bilgi ve yönetim sistemleri (OBS/UBYS) konusunda ciddi şekilde eleştirilmektedir. Ders kayıt dönemlerinde ve notların açıklandığı zamanlarda sistemin çökmesi, öğrencilerin mağduriyetine yol açan kronik bir sorundur. 2016'da OBS'nin kaldırılıp yeni bir sisteme geçilmeye çalışılması ancak başarısız olup eskiye dönülmesi, yönetimin bu konudaki plansızlığını gözler önüne sermiştir. 2020'de uzaktan eğitim sürecinde de bilgi işlem altyapısının yetersizliği yine gündeme gelmiştir. Buna karşın, 2002 yılına ait çok eski bir yorumda, üniversitenin FTP sunucusunda beklenmedik derecede zengin bir Linux arşivi bulunduğu ve bunun takdir edildiği görülmektedir.

Üniversiteye ve kampüslere ulaşım, öğrenciler tarafından en sık dile getirilen sorunların başında gelmektedir. Özellikle Kepez'de oturan öğrencilerin merkeze aktarma yaparak gelmek zorunda kalması ve belediyeler arasındaki anlaşmazlıklar nedeniyle sorunun çözülememesi önemli bir şikayet konusudur. Otobüslerin belirli saatlerde yetersiz kaldığı ve aşırı kalabalık olduğu sıkça vurgulanmıştır. 2007 yılına ait bir yorumda, vize çıkışı yarım saat soğukta otobüs bekleyen öğrencilerin durumu dramatik bir şekilde anlatılmıştır. Ulaşım ücretlerinin pahalı olması da 2020'li yıllarda yapılan yorumlarda öne çıkan bir eleştiridir. Biga gibi ilçe kampüslerinin merkeze olan 1.5 saatlik mesafesi ise en büyük ulaşım sorunu olarak görülmektedir.

Üniversitenin uluslararası alandaki konumu ve yabancı dil eğitimiyle ilgili hem olumlu hem de olumsuz yorumlar bulunmaktadır. Olumlu tarafta, üniversitenin Erasmus ofisinin Türkiye'deki en iyilerden biri olduğu ve öğrencilere önemli yurt dışı fırsatları sunduğu belirtilmiştir. Ayrıca, Japon Dili ve Edebiyatı bölümünün varlığı, üniversiteyi bu alanda özel bir konuma getirmektedir. Olumsuz tarafta ise, en çarpıcı eleştiri, Avustralya'nın mühendislik denkliği konusunda ÇOMÜ'yü tanımamasıdır; bu durum, üniversitenin uluslararası tanınırlığına dair ciddi bir soru işareti olarak yorumlanmıştır. Ayrıca, yabancı öğrencilerin sınavsız bir şekilde kolayca bölümlere yerleşebildiği iddiası da eğitimdeki uluslararası standartlara yönelik bir eleştiri olarak öne çıkmaktadır.

Üniversite yemekhanesi, hem kalitesi hem de hijyeni konusunda ciddi ve sürekli eleştiriler almaktadır. 2017'de yapılan bir yoruma göre, yemekhaneyi işleten şirket değişse de yemeklerin lezzeti ve kalitesi artmamıştır; çorbalar "sadece un, nişasta ve suyla karıştırılmış" gibi tatsız bulunmaktadır. 2023 tarihli bir yorumda ise yemeklerden kıl ve böcek çıktığı halde ihalenin feshedilmemesi, idari personelin ve hocaların yemekhanede yemek yemeyip öğrencilere acır gözle bakması gibi çok ağır iddialar yer almaktadır. Bu durum, yemekhane hizmetinin öğrenciler için büyük bir memnuniyetsizlik kaynağı olduğunu göstermektedir.

Üniversitedeki barınma imkanları hakkında sınırlı sayıda fakat önemli eleştiriler bulunmaktadır. Geçmiş yıllarda yurtlarda sürekli aşçı ve yemek sıkıntısı yaşandığı ve ücretlerin yüksek olduğu belirtilmiştir. Apartların daha uygun bir seçenek olduğu ancak bu durumda da doğru ev arkadaşı bulmanın kritik önem taşıdığı vurgulanmıştır. Kampüsün en tepesine, ormanın içine yapılan yeni kız yurdu, konumu nedeniyle eleştirilmiş ve orada yaşayanlara "Allah kolaylık versin" denilmiştir. Ayrıca, erkek yurtlarının da "Allah'ın unuttuğu dağlara" konulması, barınma planlamasındaki sorunlara işaret eden bir başka eleştiri olarak öne çıkmaktadır.

Üniversitenin imajı, kendi içinde büyük çelişkiler barındırmaktadır. Yönetim tarafından sık sık kullanılan "dünyanın en güzel üniversitesi" sloganı, öğrenciler arasında alay konusu olmuş ve gerçeklikle bağdaşmadığı düşünülmüştür. Üniversitenin imajını olumsuz etkileyen en önemli faktörler; 2007'deki intihal skandalı, eski rektör Sedat Laçiner'in FETÖ'den tutuklanması, siyasi kadrolaşma ve liyakatsizlik iddialarıdır. Bu olaylar, üniversitenin "ciddi ciddi diplomasını geri vermeyi düşündüren" bir kurum olarak algılanmasına neden olmuştur. Diğer yandan, boğaz manzaralı kampüsü, Çanakkale gibi yaşanabilir bir şehirde bulunması ve bazı başarılı bölümleri (Ziraat, Tıp vb.) imajını olumlu yönde etkileyen faktörlerdir. Sonuç olarak, üniversitenin imajı, parlak bir dış görünüşün arkasında ciddi yapısal ve etik sorunlar barındıran ikili bir yapı sergilemektedir.

Üniversitenin idari birimleri, özellikle de öğrenci işleri, öğrencilerin en çok şikayet ettiği konuların başında gelmektedir. Yorumlarda, öğrenci işleri personelinin telefonları açmadığı, açtıklarında ise tersleyip yüzüne kapattığı, kapılarının sürekli kilitli olduğu ve duyuruları zamanında yapmadığı gibi sorunlar defalarca dile getirilmiştir. Evrak işlerinin "sabah 9 dan akşam 17 ye kadar in çık" süren bir çileye dönüştüğü ve sistemin verimsizliği eleştirilmiştir. Yüksek lisans başvurularında yaşanan bilgi eksikliği ve iletişimsizlik de idari personelin yetersizliğine bir örnek olarak sunulmuştur. Genel algı, idari personelin öğrenci odaklı çalışmadığı ve işleri zorlaştırdığı yönündedir.

Üniversitenin öğrencilerine sunduğu iş ve kariyer olanakları konusunda genel olarak karamsar bir tablo çizilmektedir. Özellikle Fen-Edebiyat Fakültesi'ndeki çoğu bölümün mezuniyet sonrası "işsizlik garantisi" verdiği şeklinde güçlü bir algı vardır. Mühendislik fakültesi öğrencilerinin yüzlerinde bile "mezun olma kaygısını" görmenin mümkün olduğu ifade edilmiştir. Buna karşın, Japon Dili ve Edebiyatı gibi niş bölümlerde okuyanların, kendilerini geliştirmeleri halinde çok iyi işler bulabileceği belirtilmiştir. Benzer şekilde, Özel Eğitim Öğretmenliği gibi bölümlerin de "iş bulma garantili" olduğu vurgulanarak, kariyer olanaklarının bölümden bölüme büyük farklılıklar gösterdiği anlaşılmaktadır.

Çanakkale, öğrenciler tarafından neredeyse oybirliğiyle övülen, üniversite hayatını güzelleştiren en önemli faktör olarak görülmektedir. Şehir, özellikle büyükşehirlerden gelenler için trafikten, gürültüden ve karmaşadan uzak, "cennetten güzel", "özgür" ve "rahat" bir yaşam alanı sunmaktadır. Kordonu, doğası, insanlarının rahatlığı, göreceli ucuzluğu ve kadınların gece bile sokaklarda özgürce dolaşabilmesi en çok takdir edilen özellikleridir. Şehrin en belirgin ve sıkça şikayet edilen tek olumsuz yanı ise, özellikle kış aylarında hayatı zorlaştıran ve hiç bitmeyen rüzgarıdır. Şehirdeki tek AVM'nin varlığı bazıları tarafından eksiklik olarak görülse de, çoğu yorumcu bunun şehrin doğallığını koruması açısından olumlu bir durum olduğunu düşünmektedir.