BURSA ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ

Üniversitede adalet ve eşitlik kavramları, özellikle idari ve siyasi bağlamlarda ciddi şekilde sorgulanmaktadır. 2015'te yapılan bir yorum, yüksek lisans mülakatlarında 'torpilliler, ak gençlik teşkilat üyeleri'nin yüksek puanlarla alındığını, diğer adaylara ise düşük puanlar verilerek elendiğini iddia etmektedir. Rektörün seçimle değil, 'cumhurbaşkanının talimatıyla' atanmış olması ve bu rektörün öğrenci aleyhine kararlar alması da adaletsizlik algısını güçendirmektedir. 2005'te yaşanan '32. Gün' olayı, üniversite yönetiminin öğrenci anket sonuçlarını 'değerlendirme jürisi' aracılığıyla keyfi olarak değiştirdiğini ve sansür uyguladığını göstermiştir. Siyasi olaylarda güvenlik güçlerinin taraflı davrandığına dair iddialar ve öğrencilerin sırf fikirleri yüzünden 'cezalandırıldığı' algısı, üniversitedeki adalet ve eşitlik ortamının sorunlu olduğunu düşündürmektedir.

Akademik kadro ve eğitim kalitesi konusunda yorumlar derin çelişkiler barındırmaktadır. Bir yanda, özellikle İİBF bünyesinde kitapları Türkiye genelinde okutulan (Hüseyin Şahin, Zeyyat Sabuncuoğlu vb.) ve alanında yetkin kabul edilen profesörlerin varlığı övgüyle bahsedilirken; diğer yanda genel eğitim 'vasat', 'liseden farksız' ve 'ezbere dayalı' olarak sert bir dille eleştirilmektedir. Mühendislik fakültesinin teoride zorlayıcı ancak pratik ve laboratuvar imkanları açısından zayıf olduğu, Fen-Edebiyat fakültesindeki bazı hocaların ise öğrencileri küçümseyen bir tavır sergilediği belirtilmiştir. 2000'li yıllardaki yorumlarda İİBF'de derslere profesörlerin girmesi olumlu bir nokta olarak vurgulanırken, daha güncel yorumlarda hocaların 'salla başı, al maaşı' zihniyetinde olduğu ve öğrenciye bir şey katma gayesi taşımadığı iddia edilmektedir. Eğitim kalitesinin büyük ölçüde hocaya bağlı olarak değiştiği, bazı bölümlerin (Veterinerlik, Tıp) iyi olarak nitelendirilirken, birçoğunun (Ziraat, bazı mühendislikler) yetersiz bulunduğu genel bir kanıdır.

Verilen metinlerde üniversitenin öğrencilere sağladığı burs veya diğer maddi destek olanakları hakkında herhangi bir yoruma rastlanmamıştır.

Derslerle ilgili süreçler, üniversitenin en çok eleştirilen yönlerinden biridir. Özellikle ders seçimi, 'salı pazarından meyve sebze almaya' benzetilerek kaotik ve adaletsiz bir süreç olarak tanımlanmıştır. Zorunlu derslere dahi kontenjan konulması, derslerin sürekli çakışması ve sistemin bu sorunları çözmedeki yetersizliği sıkça dile getirilmiştir. Bazı derslerde geçme notlarının keyfi olarak değiştirilmesi ve bunun öğrencilere zamanında duyurulmaması da önemli bir şikayet konusudur. Geçmişte 'Nutuk' gibi derslerin zorunlu olması tartışmalara yol açarken, bazı derslerde geçme oranının '90 kişilik sınıftan 5 kişi' gibi çok düşük olması, eğitimin zorluğundan çok sistemsel bir probleme işaret etmektedir. Olumlu olarak ise, bazı hocaların sınavlarında formül kağıdına izin vermesi gibi küçük kolaylıklar nadiren de olsa belirtilmiştir.

Güvenlik ve denetim konusu, üniversitenin en sorunlu ve çelişkili alanlarından biridir. 2000'li yıllardaki yorumlarda kampüsteki jandarma varlığı sıkça vurgulanmış; bu durum bazen siyasi olaylarda taraflılıkla, bazen de öğrencilerin hareketlerini kısıtlayan baskıcı bir unsur ('gece kampüste yürürsün asker alır götürür') olarak eleştirilmiştir. Daha güncel yorumlarda ise güvenlik 'boktan' olarak nitelendirilmiş, bir öğrencinin fakültede köpek yüzünden mahsur kalıp yardım alamaması gibi somut olaylarla zafiyetler ortaya konmuştur. Kampüse 'eline kolunu sallayan girer' ifadesi, denetimsizliği özetlerken, bir kişinin dışarıdan gelip üç yıl boyunca İlahiyat Fakültesi'nde öğrenci gibi derslere girmesi bu durumun en trajikomik örneği olarak anlatılmıştır. Buna karşın, öğrenci yerleşkesi Görükle'nin genel olarak güvenli ve 'laf atan, sataşan abaza erkekleri olmayan' bir yer olarak tanımlanması dikkat çekici bir tezat oluşturmaktadır.

Üniversitenin Görükle kampüsü, yorumların en net ayrıştığı konulardan biridir. Hemen hemen herkes kampüsün 'devasa boyutlarda', 'çok yeşil', ormanlık ve doğal güzelliklere sahip olduğu konusunda hemfikirdir. Bu durum, özellikle 2010 öncesi yorumlarda büyük bir övgüyle karşılanmış, 'üniversite dediğin açıklık, yeşillik, hava alabileceğin alanları bol bir yer olmalıdır' ifadesiyle yüceltilmiştir. Ancak bu büyüklüğün verimli kullanılmadığı, kampüsün bir 'şantiye' alanına benzediği, yıllardır bitmeyen inşaatların (oditoryum, yüzme havuzu) varlığı ve sosyal mekan eksikliği en sık tekrar edilen eleştirilerdir. Son yıllarda yapılan yorumlarda ise yeşil alanların yurt ve yol yapımı gibi sebeplerle 'sistematik olarak talan edildiği' ve kampüsün ortasına yapılan devasa cami inşaatının, kütüphane gibi daha acil ihtiyaçlar varken gereksiz bir yatırım olarak görülmesi dikkat çekmektedir. Kısacası, kampüs doğal bir cennet olarak görülse de, yönetim ve planlama açısından ciddi eleştiriler almaktadır.

Kampüsün devasa büyüklüğü, fakülteler arası ulaşımı başlı başına bir sorun haline getirmektedir. Öğrenciler, fakülteler arasında yürümek yerine minibüs kullanmak zorunda kaldıklarını belirtmektedir. Özellikle ilk yıllarda kampüs içinde kaybolma korkusu yaygındır, çünkü 'her yer birbirine benziyor' ve yollar karışıktır. Geçmişte okul yollarını kullanmanın ücretli olması, 'dışardan gelip okula girerseniz... para alırlar' ifadesiyle absürt bir uygulama olarak eleştirilmiştir. Yönlendirme tabelalarının yetersizliği de bir diğer şikayet konusudur. Olumlu olarak ise yol sorma konusunda herkesin yardımcı olduğu ve bu büyük alanın sıkıldığında yürüyüş yapma imkanı sunduğu ifade edilmiştir.

Uludağ Üniversitesi, özellikle 2000'li yılların sonlarına doğru yoğun siyasi olaylara ve gruplar arası çatışmalara sahne olmuştur. Yorumlar, 'devrimci-demokrat-yurtsever' öğrenciler ile 'ülkücü-faşist' gruplar arasında yaşanan fiziksel saldırıları detaylı bir şekilde aktarmaktadır. Bu olaylarda güvenlik güçlerinin (jandarma ve özel güvenlik) taraflı davrandığı, ülkücü gruplara hoşgörü gösterirken solcu öğrencilere şiddet uyguladığı ve gözaltına aldığı iddiaları defalarca vurgulanmıştır. 2008'deki olaylar, '12 Eylül öncesi gibi' benzetmeleriyle manşetlere taşınmış, rektörlüğün olayları çarpıtarak yansıttığı öne sürülmüştür. Daha yakın tarihli yorumlarda ise El-Nusra'yı destekleyen bir platformun varlığı ve rektörlüğün bu tür gruplara karşı tutumu tartışma konusu olmuştur. Genel olarak üniversite, siyasi kutuplaşmanın ve buna bağlı gerilimlerin yoğun olarak yaşandığı bir mekan olarak betimlenmektedir.

Üniversitenin sosyal yaşamı, zaman içinde büyük bir düşüş yaşamış gibi görünmektedir. 2000'li yıllara ait yorumlar, 'muhteşem' bahar şenliklerinden, Kenan Doğulu, Şebnem Ferah, Athena gibi ünlü isimlerin katıldığı konserlerden ve canlı bir kampüs hayatından bahsederken, 2010 sonrası yorumlar bu şenliklerin ya iptal edildiğini ya da çok sönük geçtiğini vurgulamaktadır. Rektörlüğün değişmesiyle birlikte şenliklerin ve diğer sosyal etkinliklerin kısıtlanması, öğrenciler arasında büyük bir hayal kırıklığı ve öfke yaratmıştır. Öğrenci topluluklarının 'vasatın altında' olduğu ve etkinlik yapmakta zorlandığı belirtilmektedir. Sosyal hayatın merkezi tamamen kampüs dışındaki Görükle'ye kaymış durumdadır; kafeler, barlar ve restoranlar öğrencilerin tek sığınağı haline gelmiştir. Sonuç olarak, bir zamanlar canlı olan kampüs sosyal hayatı, güncel yorumlara göre neredeyse tamamen bitmiş ve öğrenciler 'pasif ve koyun' olarak nitelendirilmiştir.

Üniversitenin teknolojik altyapısı, özellikle 'otomasyon' olarak bilinen öğrenci bilgi sistemi, en yoğun ve en tutarlı eleştirilerin odağındadır. Sistem, 'berbat', 'rezalet', 'kullanışsız' ve 'dünyanın en berbat otomasyon yazılımı' gibi ifadelerle tanımlanmıştır. Her ders kayıt döneminde 'ilk gün çökmesi' adeta bir gelenek haline gelmiştir. Öğrenciler, sistemin Firefox ve Safari gibi modern tarayıcılarda çalışmadığını, notların zamanında girilmediğini ve bu yüzden kayıt yapamadıklarını defalarca dile getirmiştir. Laboratuvar imkanları da benzer şekilde yetersiz bulunmuş, 'deneyin ortasında elektrik kesiliyor, jeneratör bozuluyor' gibi ifadelerle altyapının ne kadar sorunlu olduğu vurgulanmıştır. Son yıllarda online sınav sisteminin de 'altyapı bok gibi' denilerek kötü yönetildiği ve öğrencileri mağdur ettiği belirtilmiştir. Kısacası, teknoloji, üniversitenin en zayıf karnı olarak görülmektedir.

Üniversitenin şehir merkezine olan uzaklığı, ulaşımı en önemli ve en sorunlu konulardan biri haline getirmiştir. Özellikle 2010'lu yılların başına kadar otobüslerle (meşhur 93 numara) yapılan yolculuklar, 'işkence' ve 'çekilmez' olarak nitelendirilmiştir. Metronun kampüse kadar uzatılması büyük bir gelişme olarak görülse de, metro istasyonundan fakültelere olan mesafenin uzaklığı ve tekrar bir vasıtaya ihtiyaç duyulması bu çözümü yetersiz kılmıştır. Sabah saatlerindeki yoğunluk, dolmuşların haddinden fazla kalabalık olması ve sürekli artan minibüs ücretleri güncel şikayetler arasındadır. Görükle'de yaşamak, şehir içinden gelme zorunluluğunu ortadan kaldırdığı için bir avantaj olarak görülmektedir. Özetle, ulaşım imkanları artsa da, merkeze uzaklık ve kampüs içi dağılım nedeniyle sorunlar devam etmektedir.

Uluslararası fırsatlar ve yabancı dil eğitimi konusunda üniversitenin performansı karışık bir görünüm sergilemektedir. Erasmus programı için 'gidilecek ülkeleri boldur' denilerek seçeneklerin çokluğu olumlu bir yön olarak belirtilmiştir. Hatta bir dönem en çok öğrenci gönderen üniversite olduğu ifade edilmiştir. Ancak bu niceliksel başarının niteliğe yansımadığı, gönderilen öğrencilerin ülkeyi yeterince iyi temsil etmediği ve programı ciddiye almadığı eleştirisi yapılmıştır. Yabancı dil eğitimi ise genel olarak zayıf bulunmaktadır. Özellikle İİBF'de İngilizce eğitiminin 'kötü' olduğu, hazırlık sınıflarının ise 'tamamen zaman kaybı' olarak görüldüğü belirtilmiştir. Hazırlık kampüsünün ana kampüsten çok uzakta, şehrin diğer ucunda olması da büyük bir eleştiri konusudur.

Üniversitedeki yeme-içme olanakları genel olarak olumsuz bir tablo çizmektedir. Yemekhane yemekleri sıklıkla 'berbat' olarak nitelendirilmiş ve porsiyonların azlığından şikayet edilmiştir. 'At eti iddiası' gibi ciddi bir söylentinin çıkması, yemekhaneye olan güveni sarsmıştır. Yemek fiyatlarının öğrenci bütçesine göre pahalı olduğu, özellikle ikinci kez yemek alındığında ücretin katlanarak artması ve vejetaryen menünün daha pahalı olması eleştirilmiştir. Kampüs içindeki kafe ve restoran seçenekleri de yetersiz bulunmaktadır. Buna karşın, bazı özel işletmeler olumlu yönleriyle öne çıkmıştır; özellikle İİBF'deki 'Yiğit Kafe'nin salçalı kaşarlı tostu' öğrenciler arasında bir efsane haline gelmiştir. Eski yorumlarda 'Green Cafe' gibi mekanlar popülerken, sonradan kapandığı ve yerine başka işletmelerin geldiği belirtilmiştir.

Barınma konusunda üniversitenin en büyük avantajı, öğrencilerin yoğun olarak yaşadığı ve adeta bir 'öğrenci köyü' haline gelmiş olan Görükle'dir. Görükle, sosyal imkanları, güvenli ortamı ve kampüse yakınlığı ile övülmektedir. Yorumlarda 'elini sallasan yurda çarpıyor' denilerek özel yurt ve apart sayısının çokluğuna dikkat çekilmiştir. Ancak, devletin apart tipi yurtları kaldırma kararı ve artan denetimler sonucunda yurt ücretlerinin yükseldiği belirtilmektedir. KYK yurtları da bir seçenek olmakla birlikte, özellikle 2000'li yıllardaki yorumlarda siyasi gruplaşmaların ve kavgaların yaşandığı bir yer olarak tasvir edilmiştir. Şehre uzak konumdaki Orhangazi gibi yurtlarda kalmak ise ulaşım açısından büyük bir dezavantaj olarak görülmektedir. Genel kanı, Görükle'de kalmanın üniversite hayatını kolaylaştırdığı yönündedir.

Uludağ Üniversitesi'nin imajı, 'yanlı olarak çok sevilebilecek ama hoşa gitmiyorsa da yerin dibine batırılabilecek' bir niteliktedir ve bu durum büyük ölçüde öğrencinin beklentilerine bağlıdır. Genel olarak 'vasat', 'taşra üniversitesi' veya 'Anadolu'daki herhangi bir üniversiteden farksız' gibi nitelemelerle eleştirilse de, özellikle Tıp ve Veterinerlik gibi bazı fakülteleriyle saygınlık kazanmaktadır. 2000'li yılların başındaki yorumlarda 'mezunu olmakla gurur duyulan' bir kurum olarak bahsedilirken, son yıllarda yönetimsel ve teknolojik başarısızlıklar nedeniyle imajının zedelendiği görülmektedir. Adının 'Bursa Uludağ Üniversitesi' olarak değiştirilmesi ve '3. Nesil Üniversite' gibi sloganlar, imajı yenileme çabaları olarak yorumlansa da öğrenciler tarafından genellikle 'laf bol ama uygulama nerede?' şeklinde karşılanmaktadır. Üniversitenin potansiyelinin yüksek olduğu ancak bu potansiyeli kullanamadığı, 'zeki ama çalışmıyor' benzetmesiyle sıkça dile getirilmektedir.

İdari personel, özellikle de öğrenci işleri birimi, yorumlarda neredeyse istisnasız olarak en çok şikayet edilen konudur. Personelin tutumu 'sorumsuz', 'beceriksiz', 'suratsız' ve 'işgüzar' gibi olumsuz sıfatlarla tanımlanmıştır. Öğrenciler, en basit işlemleri halletmek için bile büyük zorluklar yaşadıklarını, telefonların açılmadığını ve sürekli olarak 'bugün git yarın gel' mantığıyla oyalandıklarını belirtmektedir. Öğrenci işleri 'kadınlar hamamı' veya 'kahvehane' gibi benzetmelerle ciddiyetsizliği vurgulanarak eleştirilmiştir. Bu olumsuz tablo içinde, Ziraat Fakültesi öğrenci işlerindeki 'İsmail Amca' gibi birkaç çalışan, yardımsever ve 'şekerlikte' bir insan olarak övgüyle anılmış ve bir umut ışığı olarak görülmüştür. Ancak genel kanı, idari personelin öğrencinin hayatını kolaylaştırmak yerine zorlaştırdığı yönündedir.

Mezuniyet sonrası iş ve kariyer olanakları konusunda öğrenciler ve mezunlar arasında karamsar bir hava hakimdir. Üniversitenin, özellikle ODTÜ, İTÜ, Boğaziçi gibi prestijli okulların mezunları karşısında dezavantajlı olduğu düşünülmektedir. Bir yoruma göre, bu okullardan mezun olanlar 'yönetici adayı' olarak işe başlarken, Uludağ mezunları 'uzman ya da şef' pozisyonunda kalmaktadır. Eğitimin pratikten uzak ve teorik olması, mezunların iş hayatına hazır olmadan atılmasına neden olmaktadır. Pek çok yorumda, 'kendini geliştirmek için biraz kendiniz de çaba sarf etmeniz lazım' denilerek, okulun tek başına yeterli bir kariyer altyapısı sunmadığı ima edilmektedir. İİBF mezunlarının büyük bir kısmının bankacılık ve finans sektöründe çalıştığı belirtilirken, genel olarak 'mezunlarının çoğu işsizdir' veya 'diploması bir işe yaramıyor' gibi ifadelerle geleceğe dair endişeler dile getirilmektedir.

Bursa şehri ve üniversite yaşamı arasındaki ilişki, yorumlarda farklı şekillerde ele alınmıştır. Birçok öğrenci için Bursa, 'Türkiye'nin en büyük 4. ilinin tek üniversitesi' olması nedeniyle önemli bir cazibe merkezidir. Şehrin İstanbul, İzmir gibi metropollere yakınlığı da bir avantaj olarak görülür. Ancak, üniversitenin şehir merkezine olan uzaklığı, öğrencilerin büyük bir kısmının hayatını kampüs ve Görükle arasında geçirmesine neden olmaktadır. Görükle, bu noktada bir 'öğrenci köyü' olarak hem bir kurtarıcı hem de bir izolasyon unsuru haline gelmiştir. Kimi öğrenciler Görükle'nin sunduğu kendine yeten ve güvenli ortamı 'eşi benzeri bulunmaz bir yer' olarak överken, kimileri de 'ruhsuz, kıytırık' bir köy olarak nitelendirip öğrencileri tek bir sosyal çevreye hapsettiğini düşünmektedir. Bursa halkı genellikle 'tutucu ama kendi halinde' olarak tanımlanmış, öğrenciye karşı doğrudan olumsuz bir tavır sergilemediği belirtilmiştir.