BAHÇEŞEHİR ÜNİVERSİTESİ

Adalet ve eşitlik algısı, üniversite yönetimi ve idari personel ile yaşanan deneyimler üzerinden şekillenmektedir. Yorumlarda, özellikle idari ve akademik kararlarda keyfiliğin hakim olduğu bir atmosfer çizilmektedir. Asistanların devamsızlıkları "canlarının istediklerinin devamsızlıklarını göz göre göre silerlerken, istemediklerininkine ise" dokunmaması, sınav sürelerini keyfi olarak değiştirmeleri gibi olaylar, adaletsizlik hissini pekiştiren örnekler olarak sunulmuştur. Kopya çekenlere göz yumulurken basit bir nedenle tutanak tutulması, burs politikalarındaki ani değişiklikler ve öğrencilere yapılan "müşteri" muamelesi de bu algıyı güçlendirmektedir. Özellikle İletişim Fakültesi'nin taşınma sürecinde dekanın "sizin bu konuda demokratik bir hakkınız yok" şeklindeki tavrı, öğrencilerin karar alma süreçlerinden dışlandığını ve adil bir muamele görmediğini düşündürmüştür. Bakan çocuğuna mezuniyet töreninde ayrıcalık tanınması gibi olaylar da eşitlik ilkesinin zedelendiğine dair somut eleştirilerdir.

Akademik kadro ve eğitim kalitesi konusunda yorumlar belirgin bir şekilde ikiye ayrılmaktadır. Bir yanda, özellikle 2010'lu yılların başında ve ortalarında, öğrenciler pek çok fakültede alanında uzman, değerli ve kendilerine çok şey katan hocaların varlığından övgüyle bahsetmektedir. Bu hocalar, okulun en büyük artısı olarak görülmekte ve öğrencilerle rahat iletişim kurulabilmesi önemli bir avantaj olarak sunulmaktadır. Diğer yandan, özellikle son yıllardaki yorumlarda ve bazı spesifik olaylarda, akademik kadronun zayıfladığı, İngilizce yeterliliği düşük hocaların ders verdiği, asistanların ilgisiz olduğu ve bazı bölümlerde hoca kalmadığı yönünde ciddi eleştiriler bulunmaktadır. Eğitim kalitesinin genel olarak "fiyasko" ve "vasat" olduğu, alınan yüksek ücretlerin karşılığının verilmediği ve eğitimin teoride kaldığı gibi şikayetler de dikkat çekmektedir. Okulun, başarılı akademisyenleri elinde tutamaması veya toplu işten çıkarmalar yapması da bu kategorideki olumsuz algıyı güçlendirmiştir.

Burs ve maddi destek olanakları konusunda hem olumlu hem de çelişkili ve olumsuz yorumlar bulunmaktadır. Olumlu tarafta, özellikle ÖSYM burslarının 7 yıl boyunca kesilmemesi öğrenciler tarafından tecrübeyle sabitlenmiş bir avantaj olarak görülmektedir. Okulun burs konusunda genel olarak olumlu yaklaştığı ve maddi kolaylık sağladığı da belirtilenler arasındadır. Ancak diğer yandan, burs politikalarının son derece "cimri" olduğu ve sık sık değiştirildiği yönünde ciddi eleştiriler vardır. Başarı bursu ve maddi destek bursu gibi olanakların kaldırılması veya şartlarının zorlaştırılması, öğrencilerin tepkisini çekmiştir. Okulun, dereceyle giren öğrencilere verdiği cüzi bursları bile "hor gördüğü" ve bursların kimlere gittiğinin belirsiz olduğu iddia edilmiştir. Ayrıca, okulun yaz okulunda burslu öğrencilerin aldığı dersleri kâr etmediği gerekçesiyle kapatması da ticari zihniyetin bir yansıması olarak eleştirilmiştir.

Ders içerikleri ve planlaması konusunda hem olumlu hem de olumsuz geri bildirimler mevcuttur. Olumlu tarafta, özellikle seçmeli derslerin çeşitliliği ve ilginçliği (örneğin "History of Food", "Mythology") öğrenciler tarafından takdir edilmektedir. "Markalı dersler" ve CO-OP uygulaması gibi piyasaya yönelik dersler, kariyer odaklı öğrenciler için önemli bir avantaj olarak görülmektedir. Ancak olumsuz yorumlar daha ağır basmaktadır. Ders programlarının sürekli değişmesi, derslerin çakışması, kotaların anında dolması ve öğrencilerin istedikleri dersleri alamaması kronik bir şikayettir. Bazı derslerin içeriğinin tekrara düştüğü ("aynı dersleri farklı isimlerde almaktan bıktık") ve plansızlık nedeniyle derslerin verimsiz geçtiği belirtilmektedir. Özellikle "non-departmental" derslerin getirdiği karmaşa ve ders seçme dönemlerindeki sistemsel sorunlar, öğrencilerin akademik planlamasını ciddi şekilde sekteye uğratmaktadır.

Güvenlik ve denetim konusu, üniversitenin en çok eleştirilen ve alay konusu olan alanlarından biridir. Yorumların ezici çoğunluğu, güvenlik sisteminin işlevsiz, mantıksız ve öğrenciyi bezdirici olduğu yönündedir. Özellikle kampüs girişlerindeki turnikeler, adeta bir nefret objesi haline gelmiştir. Sürekli bozulmaları, girişlerde uzun kuyruklar oluşturmaları ve özellikle okuldan çıkarken bile kart okutma zorunluluğu getirilmesi "saçmalık" olarak nitelendirilmiştir. Bu sıkı denetim iddiasına rağmen, okula dışarıdan istenilen kişinin rahatça sokulabildiği, hatta okuldan 7 adet iMac'in çalındığı ve hırsızların yakalanamadığı gibi olaylar, güvenlik sisteminin ne kadar göstermelik olduğunu ortaya koymaktadır. Güvenlik görevlilerinin tutumu da yoğun eleştiri almaktadır; öğrencilere karşı kaba, yardımcı olmayan ve robot gibi davranan görevlilerden şikayet edilmektedir. Okul bahçesinin bir kısmının halka açılarak kontrolsüz bir alan yaratılması ve güvenlik görevlilerinin kendi kurallarını uygulaması da bu kategorideki diğer önemli sorunlardır.

Üniversitenin kampüs yapısı, en çok tartışılan ve en çelişkili yorumların yapıldığı konuların başında gelmektedir. Beşiktaş'taki ana kampüs, "İstanbul'un kalbinde" ve boğaz manzaralı olmasıyla büyük bir çekim merkezi olarak görülürken, aynı zamanda fiziki yetersizlikleri nedeniyle sürekli eleştirilmektedir. Öğrenciler, kampüsün dağınık binalardan oluştuğunu, yeşil alan ve amfi gibi klasik üniversite unsurlarından yoksun olduğunu, bu durumun bir "üniversite kültürü" oluşmasını engellediğini ve okulu "lise-5" gibi hissettirdiğini belirtmektedir. Özellikle 2010'lu yıllarda artan öğrenci sayısıyla birlikte dersliklerin, laboratuvarların ve sosyal alanların yetersizliği ciddi bir sorun haline gelmiştir. Kantinlerin kapatılıp dersliğe çevrilmesi, laboratuvarlarda tavandan su akması gibi olaylar, bu yetersizliğin somut örnekleri olarak sunulmuştur. İletişim Fakültesi'nin Karaköy'e taşınması ise bu konuda bir dönüm noktası olmuş; bazı öğrenciler bunu bir zorunluluk olarak görürken, büyük bir kısım öğrenci bunu okulun "Beşiktaş'ta olma" vaadine bir ihanet olarak algılamış ve süreci anti-demokratik bulmuştur. Kısacası, kampüsün konumu ne kadar büyük bir avantaj ise, fiziki yapısı ve kapasitesi de o denli büyük bir dezavantaj olarak görülmektedir.

Kampüs içi ulaşım, özellikle fakültelerin farklı binalara ve hatta semtlere (Beşiktaş, Karaköy, Göztepe, Kemerburgaz) dağılmasıyla önemli bir sorun olarak ortaya çıkmaktadır. Yorumlarda en çok eleştirilen konu, 2013'teki Karaköy'e taşınma sürecinde iki kampüs arasındaki ulaşımın nasıl sağlanacağının belirsiz olmasıdır. Öğrenciler ve hocalar, "biz ne ara beşiktaş'tan çıkıp, karaköy'de derse gireceğiz?" diye endişelerini dile getirmiştir. Okulun sunduğu deniz shuttle hizmetinin ne kadar yeterli olacağı bir soru işareti olarak kalmıştır. Ayrıca, binalar içindeki asansörlerin sürekli bozuk veya yetersiz olması da günlük bir çile olarak tanımlanmaktadır. Bir öğrenci, asansöre binebilmek için bile en az üç kat inip çıkmak zorunda kaldığını belirterek, kampüs içi dikey ulaşımın zorluğuna dikkat çekmiştir.

Üniversitenin siyasi olaylara ve ifade özgürlüğüne yaklaşımı, yorumlarda çelişkili bir tablo sunmaktadır. Bir yandan, Gezi Parkı eylemleri sırasında okulun kapılarını direnişçilere açması, revir kurması ve öğrencilerine destek olması gibi olumlu eylemlerden bahsedilmiştir. Bu durum, okulun toplumsal olaylara duyarlı olduğu şeklinde yorumlanmıştır. Diğer yandan, okul yönetiminin hükümete yakın durduğu, muhalif akademisyenlerin (Süheyl Batum gibi) görevine son verdiği, kampüste siyasi içerikli protestolara izin vermediği ("hortumcu başbakan istemiyoruz" diyen öğrencinin susturulması) ve bazı siyasi etkinliklere ev sahipliği yaparken taraflı davrandığı yönünde ciddi eleştiriler bulunmaktadır. Özellikle 2017'deki bir yorumda, okulun "Evet Sempozyumu"na ev sahipliği yapması, kırmızı kedi kitapevine saldıran kişilerle ilişkilendirilerek sert bir şekilde eleştirilmiştir. Bu durum, okulun siyasi duruşunun konjonktüre göre değiştiği ve ifade özgürlüğü konusunda tutarlı bir politika izlemediği algısını yaratmaktadır.

Sosyal yaşam, üniversitenin konumu ve öğrenci profili ekseninde şekillenmektedir. Olumlu olarak, okulun Beşiktaş'ın merkezinde olması, öğrencilere ders dışında sosyalleşmek için geniş imkanlar sunmaktadır. Kulüp sayısının fazla olması ve okula ait bir iskeleden (Bau Port) denize nazır vakit geçirebilme imkanı da artılar arasında sayılmaktadır. Ancak, kampüsün fiziki yetersizliği sosyal yaşamı olumsuz etkilemektedir. Öğrencilerin ders aralarında oturacak yer bulamaması, yeşil alan olmaması ve okulun bir "üniversite kültürü" sunamaması en büyük şikayetlerdir. Festivallerin kalitesizliği ve organizasyonların öğrenci görüşü alınmadan yapılması da eleştirilmektedir. Öğrenci profili ise oldukça çeşitli olarak tanımlanmakta; "ortam kasmaya gelen" bir grup olduğu gibi, derslerine odaklanan veya kulüplerde aktif olan öğrenciler de bulunmaktadır. Son yıllardaki yorumlarda artan yabancı öğrenci sayısı, özellikle Ortadoğu ve Afrika kökenli öğrencilerin varlığı, kampüsün sosyal dokusunu değiştirmiş ve bazı kültürel etkileşimlere/sürtüşmelere yol açmıştır.

Teknolojik altyapı, üniversitenin en zayıf halkalarından biri olarak görülmektedir. Yıllar boyunca süregelen ve çözülemeyen sorunlar, öğrencilerin en temel şikayet başlıklarını oluşturmaktadır. Özellikle öğrenci bilgi sistemi (OIS ve sonrasında SAP) sürekli çöken, ders seçim dönemlerinde kilitlenen ve öğrencileri mağdur eden bir yapıya sahiptir. Kampüsteki internet bağlantısının (Wi-Fi) son derece yavaş ve kullanılamaz halde olması, 2011'den 2016'ya kadar farklı yorumlarda defalarca dile getirilmiştir. Laboratuvarlardaki bilgisayarların eski, bakımsız ve yetersiz olduğu, hatta Office 2003 gibi çok eski yazılımların kullanıldığı belirtilmiştir. Sınıflardaki projektörlerin sürekli arızalı olması ve ders işleyişini aksatması da yaygın bir şikayettir. Bu durum, okulun yüksek ücretlerine ve "dünya üniversitesi" iddiasına rağmen, temel teknolojik yatırımları yapmaktan kaçındığı algısını yaratmaktadır.

Verilen metinlerde toplu taşıma veya kampüse ulaşımla ilgili doğrudan bir şikayet veya övgüye rastlanmamıştır. Ancak kampüsün Beşiktaş gibi merkezi bir konumda olması, ulaşımın genel olarak kolay olduğu çıkarımını yapmamızı sağlamaktadır. Yorumlarda sıkça geçen "İstanbul'un kalbi", "Beşiktaş'ın göbeği", "iskele'nin önü" gibi ifadeler, toplu taşıma araçlarına erişimin rahat olduğunu dolaylı olarak göstermektedir. Bununla birlikte, hazırlık kampüsünün farklı bir lokasyonda (Mecidiyeköy/Şişli) olması, bazı öğrenciler için ulaşım zorluğu yaratmış olabilir.

Uluslararası fırsatlar ve yabancı dil eğitimi, üniversitenin en iddialı ve genellikle olumlu geri bildirim aldığı alanlardır. Okulun "alabildiğine yurt dışı imkanı" sunduğu, dünyanın önemli şehirlerinde kampüslerinin olması ve çok sayıda üniversiteyle anlaşmasının bulunması büyük bir avantaj olarak görülmektedir. Özellikle hazırlık sınıfını Amerika veya Kanada'da okuma imkanı, öğrenciler tarafından "çok güzel bir imkan" olarak değerlendirilmiştir. Okulun yabancı öğrenci sayısının çokluğu, pratik yapma ve uluslararası bir atmosferde eğitim alma açısından olumlu bulunmuştur. Ancak, bu olumlu tablonun bazı gölge yanları da vardır. Hazırlık eğitiminin yurtdışında sunulması sırasında öğrencilerden fahiş ücretler alındığı ve barınma koşullarının kötü olduğu iddia edilmiştir. Ayrıca, derslerin %100 İngilizce olması hedeflense de, bazı hocaların İngilizce yeterliliğinin düşük olması veya dersleri Türkçe işlemeyi tercih etmesi, yabancı dil eğitiminin kalitesini sorgulatan bir durumdur. Okuldaki yabancı öğrenci profilinin genellikle Ortadoğu ve Afrika ağırlıklı olması da bazı yorumlarda dikkat çeken bir detaydır.

Kampüs içi yeme-içme olanakları ve fiyat politikası, öğrencilerin en çok şikayet ettiği konulardan biridir. Yorumların neredeyse tamamı olumsuzdur ve okul yönetiminin bu konuda ticari bir zihniyetle hareket ettiği vurgulanmaktadır. Kantin ve kafelerdeki ürünlerin dışarıya göre "neredeyse üç katı" fahiş fiyatlarla satılması, sürekli eleştiri konusu olmuştur. Özellikle "Bahçe Cafe"nin kendisini bir restorant gibi konumlandırıp fahiş fiyatlar uygulaması, öğrencilerin tepkisini çekmiştir. Okulun, öğrencilerin bütçesini düşünmek yerine, yetersiz olan kantini halka açarak ticari kazanç peşinde koştuğu belirtilmektedir. Dışarıdan yiyecek getiren öğrencilerin oturabileceği masa ve sandalyelerin kaldırılması da bu ticari baskının bir parçası olarak görülmektedir. Olumlu olarak nitelendirilebilecek tek yorum, okulun Beşiktaş merkezde olmasından dolayı dışarıda çok sayıda uygun fiyatlı alternatifin bulunmasıdır.

Üniversitenin sunduğu yurt ve barınma imkanları, özellikle 2009-2011 dönemindeki yorumlarda ciddi şekilde eleştirilmektedir. En temel şikayet, yurt ücretlerinin fahiş olmasıdır. Okulun anlaşmalı olduğu "Yurdum Öğrenci Evleri"nin aylık ücretlerinin 3-4 kişilik odalarda bile 1000 TL'den başlaması, "özel okula geliyorlarsa ödesinler zihniyeti" olarak yorumlanmıştır. Bu yüksek ücretlere rağmen sunulan hizmetin kalitesiz olduğu, odaların kötü durumda olduğu ve çalışanların ilgisizliği dile getirilmiştir. Yurtlara kaydolurken imzalatılan ve 9 ay boyunca ayrılmaya izin vermeyen sözleşmeler, "para tuzağı" olarak nitelendirilmiştir. Şehir dışından gelen öğrencilere, okul yurdu yerine ev tutmaları tavsiye edilmiştir. Daha güncel yorumlarda bu konuya değinilmemesi, sorunun çözülmüş olabileceğini veya öğrencilerin alternatif çözümler bulduğunu düşündürmektedir.

Üniversitenin imajı, yorumlarda keskin bir ikilik sergilemektedir. Dışarıya dönük yüzünde, özellikle reklam ve halkla ilişkiler faaliyetlerinde, okulun "başarılı" olduğu genel bir kanıdır. "İstanbul'un kalbinde bir dünya üniversitesi" sloganı, uluslararası anlaşmalar, yurt dışı kampüsleri ve medyatik etkinlikler, okulun prestijli ve modern bir imaj çizmesini sağlamıştır. Ancak bu parlak imaj, öğrenci deneyimleriyle ciddi şekilde çelişmektedir. Öğrenciler, okulun "dışarıdan reklam yaparken içeriden öğrenciyi yemeye çalıştığını" ve "görüntünün çok iyi, içeriğin o kadar iyi olmadığını" sıklıkla dile getirmektedir. Okulun bir eğitim kurumundan çok "ticarethane" olarak algılanması, imajına en çok zarar veren unsurdur. Yüksek ücretler, yetersiz altyapı ve öğrenciyi önemsemeyen idari tutumlar, bu "ticarethane" algısını güçlendirmektedir. Dolayısıyla, Bahçeşehir Üniversitesi'nin imajı, başarılı bir pazarlama stratejisinin ürünü olan parlak bir dış kabuk ile içeride yaşanan kronik sorunlar arasındaki derin uçurumla tanımlanabilir.

İdari personel, özellikle öğrenci işleri ve mali işler birimleri, yorumlarda en yoğun ve istikrarlı eleştiriyi alan konudur. Neredeyse 15 yılı kapsayan yorumlarda, bu birimlerin performansı için "felaket", "rezil", "insanı sinir sahibi yapan" gibi son derece olumsuz ifadeler kullanılmıştır. Temel şikayetler; personelin ulaşılamaz olması (telefonlara çıkmama), bilgi eksikliği ("kimse bir şey bilmiyor birbirlerine sorup duruyorlar"), ilgisizlik, yavaşlık ve öğrencilere karşı kaba tutumlardır. Öğrenciler, en basit idari işlemler için bile defalarca okula gidip gelmek, kapılarda sürünmek ve haftalarca beklemek zorunda kaldıklarını belirtmektedir. Bu durum, okulun kurumsal bir yapıya sahip olmadığı ve öğrenci memnuniyetini önemsemediği algısını güçlendirmektedir. Bu kategoride neredeyse hiç olumlu yoruma rastlanmaması, sorunun kronik ve sistemik olduğunu göstermektedir.

İş ve kariyer fırsatları, üniversitenin en güçlü ve en çok övülen yönlerinden biridir. Özellikle "CO-OP" adı verilen staj programı, öğrenciler tarafından büyük bir avantaj olarak görülmektedir. Bu sistem sayesinde öğrencilerin staj aramak zorunda kalmadığı, okulun yüzlerce firmayla anlaşmalı olduğu ve mezuniyet sonrası iş bulma konusunda önemli bir destek sağladığı sıklıkla vurgulanmaktadır. "Markalı dersler" aracılığıyla sektörden profesyonellerle tanışma ve sertifika alma imkanı da kariyer gelişimi için olumlu bir adım olarak değerlendirilmektedir. Ancak, bu olumlu tablonun karşısında, okul diplomasının iş hayatındaki değerinin sorgulandığı yorumlar da bulunmaktadır. Bir öğrenci, diplomanın değerini "5 üzerinden 3 falan" olarak nitelendirmiş ve ODTÜ, İTÜ gibi üniversitelerden mezun olanların daha avantajlı olduğunu belirtmiştir. Ayrıca, okulun verdiği staj ayarlama sözünü tutmadığı yönünde de eleştiriler mevcuttur. Genel kanı, okulun sunduğu CO-OP gibi sistemlerin proaktif öğrenciler için büyük bir fırsat olduğu, ancak diplomanın tek başına bir kariyer garantisi sunmadığı yönündedir.

Verilen metinlerde bu konu hakkında doğrudan bir yoruma rastlanmamıştır. Ancak, üniversitenin Beşiktaş gibi İstanbul'un en merkezi ve canlı semtlerinden birinde konumlanması, öğrencilerin şehir yaşamıyla tamamen iç içe olduğunu göstermektedir. Yorumlarda sıkça belirtildiği gibi, öğrenciler için kampüs sadece okul binalarından ibaret değil, aynı zamanda tüm Beşiktaş semtidir. Bu durum, sosyal, kültürel ve ticari olanaklara kolay erişim anlamına gelmektedir. Öğrencilerin ders aralarında veya sonrasında Çarşı'ya, kafelere, restoranlara ve sahile kolayca ulaşabilmesi, şehir yaşamını üniversite deneyiminin ayrılmaz bir parçası haline getirmektedir.