ANKARA SOSYAL BİLİMLER ÜNİVERSİTESİ

Fakülteler arası eşitsizlik, üniversite hakkındaki en ciddi ve en sık tekrarlanan iddialardan biridir. Yorumcuların neredeyse tamamı, İlahiyat Fakültesi'ne (veya Dini/İslami İlimler'e) diğer fakültelere kıyasla bariz bir şekilde ayrıcalık tanındığı konusunda hemfikirdir. Bu eşitsizlik, en somut haliyle derslerin işleniş biçiminde ortaya çıkmaktadır; İlahiyat Fakültesi'nde dersler yüz yüze yapılırken, Siyasal Bilgiler, Hukuk ve Yabancı Diller gibi fakültelerde uzaktan eğitimin ağırlıkta olması 'diğer fakültelerin suçu nedir?' sorusunu gündeme getirmektedir. Bu durum, kaynakların ve imkanların adil dağıtılmadığı, üniversitenin sadece belirli bir fakülteye yatırım yaptığı algısını güçlendirmekte ve öğrenciler arasında derin bir rahatsızlık yaratmaktadır.

Akademik kadro ve eğitim kalitesi konusunda yorumlar derin bir çelişki barındırmaktadır. Bir grup öğrenci ve mezun, özellikle yabancı dil eğitiminde ve bazı bölümlerde hocaların donanımlı, vizyon sahibi, samimi ve ilham verici olduğunu, hatta bazılarının yurt dışı tecrübesiyle ders verdiğini belirterek eğitim kalitesini övmektedir. Buna karşılık, özellikle son yıllarda artan sayıda yorumda, kadroların önemli bir kısmının entelektüel birikimden yoksun olduğu, liyakatsiz atamalar yapıldığı ve belirli bir ideolojik kimliğe sahip 'fantastik şahsiyetleri' barındırdığı yönünde sert eleştiriler yer almaktadır. Yüz yüze ders imkanının kısıtlı olması, en kaliteli hocaların bile potansiyelini tam olarak yansıtamadığına dair bir başka şikayet konusudur. Bu zıt görüşler, eğitim kalitesinin üniversite genelinde tutarlı bir standart sunmadığı, fakülteler ve hatta hocalar arasında ciddi farklılıklar gösterdiği izlenimini yaratmaktadır.

Verilen metinlerde üniversitenin sağladığı burs ve maddi destek olanaklarına ilişkin detaylı bir yoruma rastlanmamıştır. Yalnızca bir yorumda, 'özel egitim ögretmenligi yuzde 50 burslu fiyatlarini merak ediyorum' şeklinde bir soru yer almakta, bu da okulun ücretli ve burslu programları olduğunu göstermektedir.

Derslerin işleniş biçimi, üniversiteye yönelik en temel ve en sert eleştirilerin merkezinde yer almaktadır. Yorumların büyük çoğunluğu, üniversitenin bir 'açık öğretim' formatında işlediğini, derslerin önemli bir kısmının hibrit veya tamamen uzaktan (online) yapıldığını vurgulamaktadır. Özellikle Siyasal Bilgiler ve Hukuk gibi fakültelerde bu durumun daha yaygın olduğu, yüz yüze ders saatlerinin çok azaldığı belirtilmektedir. Ortak derslerin, bölüm derslerinden daha yüksek krediye sahip olmasına rağmen 300-400 kişilik birleşik sınıflarda Zoom üzerinden işlenmesi, eğitimin kalitesini düşüren bir başka unsur olarak görülmektedir. Bu durumun bazı öğrenciler için bir kolaylık olduğu, ancak aktif bir üniversite hayatı ve nitelikli bir eğitim bekleyenler için büyük bir hayal kırıklığı yarattığı açıktır. Ayrıca Hukuk Fakültesi'nde Roma Hukuku yerine İslam Hukuku verildiği iddiası gibi müfredat içeriklerine yönelik eleştiriler de mevcuttur.

Kampüsün güvenliği, bulunduğu konum olan Ulus'un genel durumuyla ilişkilendirilerek ele alınmıştır. Bir öğrenci, Ulus'un 'tehlikeli' bir yer olduğunu, okul çevresinde 'pavyonlar, dilenci, tinerci' gibi unsurlarla karşılaşılabileceğini belirterek çevrenin tekinsizliğine dikkat çekmiştir. Bir başka yorumda ise kampüs içinden 'değişik insanlar' geçebildiği ve hatta öğrencilerden para isteyen dilencilerle karşılaşılabildiği ifade edilmiştir. Buna karşın, bir sınav için okula gelen bir ziyaretçi, güvenlik görevlilerinin 'o kadar ilgili ve yardımcı davrandılar' ki diyerek, personelinin tutumundan övgüyle bahsetmiştir. Bu durum, çevresel güvenlik riskleri ile personel tutumu arasında bir ayrım olduğunu göstermektedir.

Üniversitenin kampüs yapısı, yorumlarda en çok övgü alan ancak aynı zamanda en tartışmalı konulardan biridir. Üniversitenin fiziki olarak Ulus'taki tarihi binalardan (eski Sümerbank, Valilik binası vb.) oluşması, mimari ve estetik açıdan hemen herkes tarafından takdir edilmektedir. Yorumlarda sıkça 'tarih kokan', 'ihtişamlı', 'güzel' gibi ifadelerle binaların restorasyonu ve atmosferi övülmektedir. Ancak bu dağınık yapı, geleneksel bir kampüs tanımından uzaktır. Birçok öğrenci, 'kampüsü yoktur' veya 'kampüs denebilecek bir bahçesi var' diyerek sosyal alanların, yeşil alanların ve öğrenciye yönelik tesislerin (spor, dinlenme vb.) eksikliğinden şikayet etmektedir. Dışarıdaki oturma alanlarının çok kısıtlı olması ve kampüs sınırlarının belirsizliği, 'üniversite havası' yaşanamamasının temel nedenleri arasında gösterilmektedir.

Verilen metinlerde bu konu hakkında herhangi bir yoruma rastlanmamıştır.

Yorumlar, üniversitenin belirgin bir siyasi ve ideolojik kimliğe sahip olduğu yönünde güçlü kanıtlar sunmaktadır. Birçok eleştiri, üniversite yönetiminin ve akademik kadrosunun 'İslamcı' bir çizgide olduğunu, bunun da kampüs atmosferine ve akademik özgürlüklere yansıdığını iddia etmektedir. Özellikle LGBT+ karşıtı söylemlerin üniversitenin resmi yayınlarında yer bulması, İskilipli Atıf Hoca gibi tartışmalı isimler adına müze kurulma girişimleri ve Cumhuriyet'in kurucu değerleriyle inşa edilmiş binaların ideolojik bir dönüşüme uğratıldığı algısı, bu eleştirilerin temelini oluşturmaktadır. Bir yorumcu bu durumu 'kültür erozyonu ve ideolojik manipülasyon' olarak tanımlarken, bir diğeri üniversitenin 'siyaset baskısı' altında olduğunu ve potansiyeline ulaşamadığını belirtmiştir. Bu durum, üniversitenin tarafsız bir bilim yuvası olmaktan çok, belirli bir dünya görüşünü dayatan bir kurum olarak algılanmasına neden olmaktadır.

Sosyal yaşam ve etkinlikler, üniversitenin en zayıf halkalarından biri olarak görülmektedir. Öğrenci yorumları, kampüste bir sosyal hayatın neredeyse hiç olmadığını, 'şenlikmiş yok oymuş yok şuymuş' gibi etkinliklerin bulunmadığını ve Ramazan'daki iftar programı dışında bir faaliyet düzenlenmediğini belirtmektedir. 'Hiç üniversite ortamı havası yok' ifadesi, bu konudaki genel kanıyı özetlemektedir. Okula devamlılığın düşük olması da sosyal ortamın oluşmasını engelleyen bir faktör olarak gösterilmektedir. Buna karşın, 'Başkent Kültür Yolu Festivali' kapsamında düzenlenen bazı etkinliklerin 'oldukça doyurucu' bulunması, dış paydaşlarla işbirliği yapıldığında nitelikli faaliyetler düzenlenebildiğini, ancak bunun süreklilik arz etmediğini göstermektedir.

Teknolojik altyapı hakkındaki yorumlar sınırlıdır, ancak mevcut eleştiriler bazı temel sorunlara işaret etmektedir. Derslerin büyük oranda Zoom üzerinden işlenmesi, online eğitime dayalı bir sistemin varlığını göstermektedir. Ancak bu sistemin verimliliği tartışmalıdır. Bir öğrencinin 'laptop alın iyi bir tane' tavsiyesi, eğitimin büyük ölçüde kişisel cihazlara bağımlı olduğunu ima etmektedir. Ayrıca, bazı sınıflarda internetin çekmemesi gibi temel altyapı sorunlarının yaşandığı belirtilmiştir.

Üniversitenin konumu, ulaşım açısından hem bir avantaj hem de bir dezavantaj olarak görülmektedir. Ankara'nın merkezi Ulus'ta yer alması, metro ve tren garı gibi ana ulaşım hatlarına yürüme mesafesinde olması büyük bir kolaylık olarak yorumlanmaktadır. Bu sayede Ankara'nın her yerinden tek vasıta ile veya kolay aktarmayla ulaşımın mümkün olduğu belirtilmiştir. Ancak, özellikle araçla gelen öğrenciler için ciddi bir otopark sorunu yaşandığı, öğrenci otoparkının kapatılmasıyla öğrencilerin ücretli otoparklara yönelmek zorunda kaldığına dair şikayetler bulunmaktadır. Konumun merkeziyetine rağmen, çevrenin sosyal dokusu ulaşım deneyimini olumsuz etkileyebilmektedir.

Yabancı dil eğitimi, üniversitenin en iddialı olduğu ve hakkında en çelişkili yorumların yapıldığı alandır. Olumlu yorumlarda, İngilizce hazırlık eğitiminin çok kaliteli olduğu, hatta bazı hocaların anadili İngilizce olan yabancılar olduğu ve 'İngilizceyi adamakıllı öğrettikleri' belirtilmektedir. İngilizceye ek olarak ikinci bir yabancı dil öğrenme zorunluluğu ve bu dillerdeki çeşitlilik (İspanyolca, Çince, Farsça vb.) 'mükemmel bir sistem' olarak övülmektedir. Ancak bu parlak tablonun karanlık bir yüzü vardır. Çok sayıda öğrenci ve veli, hazırlık eğitiminin aşırı zor olduğunu, verilen eğitimle sınavların alakasız olduğunu ve hocaların egoları nedeniyle öğrencilerin kitlesel olarak başarısız olduğunu iddia etmektedir. Bir veli, kızının bu yüzden iki yıl kaybettiğini ve 'geçirmemek için ellerinden geleni yapıyorlar' dediğini aktarmıştır. İkinci yabancı dil derslerinin dahi uzaktan verilmesi, bu alandaki vaatlerin içinin boşaltıldığı eleştirisine neden olmaktadır. Erasmus programına ise her bölümden sadece birer öğrenci gönderilmesi, uluslararası fırsatların ne kadar kısıtlı olduğunu göstermektedir.

Yemekhane, özellikle fiyat politikası üzerinden değerlendirilmiştir. Geçmiş yıllarda yemeklerin ucuzluğu (2 TL, 6 TL gibi) ve kalitesinin iyi olduğu, hatta 'Sümerbank binasının en üst katında gar manzarasıyla bedavadan biraz pahalı' yemek yenebildiği belirtilmiştir. Ancak, son yorumlar fiyatlarda ciddi bir artış yaşandığını göstermektedir. Bir öğrencinin, ilk dönem 30 TL olan yemeğin ikinci dönem 60 TL'ye çıktığını belirtmesi, ekonomik koşulların ve üniversite politikasının yemek fiyatlarına olumsuz yansıdığını ortaya koymaktadır. Bu durum, geçmişteki memnuniyetin yerini güncel şikayetlere bıraktığını göstermektedir.

Verilen yorumlar arasında üniversitenin kendi yurtları veya barınma imkanlarına dair doğrudan bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak bir öğrenci, derslerin büyük oranda uzaktan yapılmasına atıfta bulunarak 'sakın yurda yazılmayın, sakın ev tutmayın. boşuna gelmeyin' tavsiyesinde bulunmuştur. Bu, okula fiziksel devamlılığın az olması nedeniyle barınma masrafı yapmanın gereksiz olduğu anlamına gelmektedir. Bir başka yorum ise gençlerin barınma gibi temel ihtiyaçlarının karşılanmadığını genel bir eleştiri olarak sunmuştur.

ASBÜ'nün imajı, kuruluşundaki 'araştırma odaklı butik devlet üniversitesi' vizyonu ile öğrencilerinin yaşadığı gerçeklik arasındaki makasın açılmasıyla şekillenmektedir. Dışarıdan bakıldığında tarihi binaları ve merkezi konumuyla prestijli bir kurum gibi görünse de, öğrenci ve veli yorumları bu imajın arkasında ciddi sorunlar olduğunu ortaya koymaktadır. Özellikle 'açık öğretim versiyonu' benzetmesi, hazırlık sınıfında öğrencilerin 'elenmesi', fakülteler arası eşitsizlik ve kampüse hakim olduğu iddia edilen 'İslam üniversitesi havası' gibi eleştiriler, üniversitenin genel algısını olumsuz etkilemektedir. Birçok öğrencinin ilk fırsatta nakil yaptırdığı ve mezun sayısının düşük olduğu iddiaları, kurumun öğrenci tutma kapasitesinin zayıf olduğunu göstermektedir. 'Tanıtım günlerinde söylenen süslü sözlere inanmayın' uyarısı, üniversitenin pazarladığı imaj ile gerçeklik arasındaki farka işaret eden en net ifadelerden biridir.

İdari personel ve üniversite yönetimi, öğrencilerin sorunlarına çözüm üretmek yerine sorunların bir parçası olarak görülmektedir. Yorumlarda, yönetimin öğrenci taleplerine duyarsız kaldığına dair güçlü kanıtlar bulunmaktadır. Uzaktan eğitime karşı toplanan 220 imzaya rağmen yönetimin 'olabildiğince uzaktan eğitim yapmaya çalışıyoruz' şeklindeki yanıtı, bu duyarsızlığın en somut örneğidir. Fakülteler ve rektörlük arasında yaşanan koordinasyonsuzluk ('rektörlük biz yabancı dillere karışamıyoruz diyorlar ama yabancı diller rektörlüğü suçluyor'), sorunların çözümünü imkansız hale getirmektedir. 'Kayıt sildirmek çok zor' gibi basit bir idari işlemin bile eziyete dönüşmesi ve şikayetlerini dile getiren öğrencilerin 'mimlenmesi' (fişlenmesi), idari yapının öğrenci odaklı olmaktan uzak olduğunu göstermektedir. Buna karşın, lisans öğrenci işleri ekibinin 'ilgili, saygılı ve çözüm odaklı' olduğuna dair bir olumlu yorum, idari birimler arasında hizmet kalitesi farkı olabileceğine işaret etmektedir.

İş ve kariyer olanaklarına dair yorumlar oldukça sınırlı ve olumsuzdur. En somut eleştiri, staj yapan öğrencilerin sigortalarının üniversite tarafından karşılanmamasıdır. Bu durum, öğrencilerin kariyerlerinin ilk adımlarında üniversiteden yeterli desteği göremediğini göstermektedir. Ayrıca, üniversitenin düzenlediği bir bakanlık sınavına yönelik 'kariyer hedefinize tecavüz edecek bir akademisyen grubu' gibi ağır bir eleştiri, kurumun kariyer basamaklarındaki rolüne dair ciddi bir güvensizliği yansıtmaktadır.

Üniversitenin Ankara'nın tarihi merkezi Ulus'ta bulunması, şehir yaşamıyla iç içe bir deneyim sunmaktadır. Bu konum, Türkiye Büyük Millet Meclisi, Kurtuluş Savaşı Müzesi, Roma Hamamı gibi tarihi ve turistik mekanlara yürüme mesafesinde olmayı beraberinde getirmektedir. Bu durum, bazı yorumcular tarafından 'Ankara'nın kalbi buralar' gibi ifadelerle olumlu bir özellik olarak değerlendirilmiştir. Ancak Ulus'un sosyal dokusu, bazı öğrenciler için olumsuz bir deneyim anlamına gelmektedir. Bölgenin 'tehlikeli' olarak nitelendirilmesi, pavyonların varlığı ve tekinsiz olarak görülen insan profili, şehirle bütünleşmenin her zaman pozitif bir anlam taşımadığını göstermektedir.